Καλώς σας βρήκα!

Στην αρχή του 2008, αλλά και στο ξεκίνημα της εβδομαδιαίας επικοινωνίας μας, σκέφτηκα να υποδεχτούμε τον καινούργιο χρόνο, συγκεντρώνοντας στην "Κιβωτό" μερικά μόνο από τα τραγούδια που γράφτηκαν για ...χάρη του!

Που πας του ονείρου ταξιδιώτη
στερνή αγάπη μου και πρώτη
από το χρόνο τον προδότη
ποτέ δε γλίτωσε κανείς...

...διαπιστώνει ο Νίκος Γκάτσος στο τραγούδι του Γιώργου Χατζηνάσιου "Ο ταξιδιώτης του ονείρου". Από το δίσκο της Νάνας Μούσχουρη "Η ενδεκάτη εντολή", εν έτει 1985.

Ο Νίκος Γκάτσος, μέσα από τους στίχους του, μνημονεύει συχνά το χρόνο, τις περισσότερες φορές ως "καιρό". Να σταθούμε σ' ένα τραγούδι, "Χρόνε νυχτοπούλι παγερό", με την υπογραφή του Μάνου Χατζιδάκι. Από το "Χειμωνιάτικο ήλιο" του 1986, με ερμηνευτή τον Μανώλη Μητσιά:

Χρόνε νυχτοπούλι παγερό
κόβεις με μαχαίρι τον καιρό
γρήγορα πετάς
πίσω δεν κοιτάς
τον απάνω κόσμο το μεγάλο.
Χρόνε παραμύθι λαμπερό
σμίγεις τη φωτιά με το νερό
γρήγορα περνάς
πίσω δε γυρνάς
πίκρες μας κερνάς και τίποτ' άλλο...

Ο χρόνος απασχολεί πολλές φορές και τη γραφή της Λίνας Νικολακοπούλου. Το χρόνο αφήστε καινούργια ψέματα να φανταστεί... γράφει στην "Κρουαζιέρα του διαδρόμου". Ένα τραγούδι του Σταμάτη Κραουνάκη, με την Κατιάνα Μπαλανίκα, από το θεατρικό "Έκτο πάτωμα", που ανέβηκε στο "Περοκέ" τη σεζόν 1991 - '92. Το ίδιο τραγούδι, με λίγο διαφορετικούς στίχους και πάλι γραμμένους από τη Λίνα Νικολακοπούλου, το συναντάμε και ως "Κουπαστή" το 1995 στο διπλό δίσκο του Σταμάτη Κραουνάκη "Όταν έρχονται οι φίλοι μου". Σ' αυτή την έκδοση, με την φωνή της Άλκηστης Πρωτοψάλτη.

Και στα πιο ωραία "Λαϊκά" του Κραουνάκη με την Άλκηστη Πρωτοψάλτη, από το δίσκο του '93 "Ανθρώπων έργα", η Λίνα Νικολακοπούλου επανέρχεται:

Έρωτά μου τώρα
πληγωμένε μου αητέ
στάχυα είμαστε
στου χρόνου τ' αλώνια...

Αλλά, η σχέση της με το χρόνο δε σταματά εδώ. Στο "Διθέσιο" γίνεται πιο σκληρή:

Α ρε χρόνε αλήτη
που ανθρώπους κι
αγάπες σκορπάς...

...συμπεραίνει. Το τραγούδι "οδήγησε" με τη φωνή της η Άλκηστις Πρωτοψάλτη στο δίσκο της με το δίδυμο Νίκου Αντύπα - Λίνας Νικολακοπούλου "Σαν ηφαίστειο που ξυπνά" (1997). Είχε προηγηθεί ο "αφορισμός" του Άρη Δαβαράκη, που έγραφε το 1994 πως Έχει ο Θεός μέσ' το χρόνο τον αλήτη... Στο τραγούδι "Πάει ξαναγυρνάει", από το δίσκο της Χαρούλας Αλεξίου με το συνθέτη Νίκο Αντύπα "Έϊ...!", δυο χρόνια μετά την πρώτη τους συνεργασία στο "Δι' ευχών" (1992).
Και πάλι πίσω, στη Λίνα Νικολακοπούλου:

Ο χρόνος είναι κυνηγός
που με ουράνιο τόξο
ό,τι πετάξει απ' την ψυχή
ανθρώπου γέλιο ή προσευχή
το κυνηγάει για να βγει στο φως
για της ζωής τη δόξα...

Όλ' αυτά στο τραγούδι του Θάνου Μικρούτσικου "Άγριο μέλι", για την ομώνυμη θεατρική παράσταση του '91. Στη δισκογραφία "πέρασε" με τη Μαργαρίτα Ζορμπαλά, "Στην άκρη ενός φιλιού", εννιά χρόνια μετά.

Υπάρχει και η άλλη άποψη: Δεν είναι ο χρόνος χρήμα και μην τ' ακούς αυτά. Ο χρόνος είναι κρίμα κι ας έχεις και λεφτά. Την εκφράζει και στιχουργικά και ερμηνευτικά η Αφροδίτη Μάνου στο "Ο χρόνος είναι κρίμα", από το δίσκο της με τραγούδια του Νίκου Πορτοκάλογλου "Καιρός για δύο", το Δεκέμβριο του 1990.

Και συνεχίζουμε...

Ας λέει ο χρόνος
πως γερνάει η ζωή
σφυρίζει ο άνεμος
ακόμα αυτές τις νότες...

Ένα από τα τραγούδια του Θοδωρή Οικονόμου, σε στίχους του Παρασκευά Καρασούλου, για τους "Δον Κιχώτες" της Μαρίας Δημητριάδη, που κυκλοφόρησαν το 2001.

Στην πρώτη ευκαιρία ας χαρούμε
κι ας μη σκεφτούμε αυτά που θα 'ρθουνε
που θα μας βρούνε
του χρόνου το κοντέρ μετράει
και πίσω δε γυρνάει...

Στίχοι του Κώστα Γανωτή, από το τραγούδι του "Του χρόνιου το κοντέρ", που μοιράστηκε ερμηνευτικά με την Άλκηστη Πρωτοψάλτη. Σε μια από τις ελάχιστες συμμετοχές της σε δίσκους άλλων, στα "Καραβάνια" του Κώστα Γανωτή, το 1993.

Δεν έχω χρόνο για άλλο πόνο... έγραψε η Μαριανίνα Κριεζή και τραγούδησε ο Μιχάλης Χατζηγιάννης στο "Κρυφό φιλί" του 2002. Είχε προηγηθεί, βέβαια, το "Δεν έχω χρόνο μάτια μου", των Λαυρέντη Μαχαιρίτσα - Οδυσσέα Ιωάννου:

Δεν έχω χρόνο μάτια μου
να ψάχνω για ελπίδες
το πιο πολύ το έζησα
τώρα μου μένουν τα μικρά...

Με τη Σωτηρία Λεονάρδου, από τον προσωπικό της δίσκο "Δεν έχω χρόνο", μια κυκλοφορία του 1995.

Υπάρχουν και του "Χρόνου φίδια", με το Χρήστο Στέργιογλου. Από τα θεατρικά, κατά Σταμάτη Κραουνάκη "Τραγούδια του Καραγκιόζη" (1996), σε στίχους Γιάννη Κακουλίδη:

Να σε ροκανίζει ο χρόνος και να σε ρουφάει σα φίδι
είναι της φιλοσοφίας τ' ασταμάτητο παιχνίδι...

"Και του χρόνου", μας εύχεται ο Φοίβος Δεληβοριάς στην τελευταία του δισκογραφική δουλειά, με τον τίτλο "Έξω":

Μα είν' αλήθεια πως ο χρόνος
ό,τι παίρνει το παίρνει για πάντα...
Γιατί ο χρόνος δεν υπάρχει
γιατί ο χρόνος είσ' εσύ και οι άλλοι...

Άφησα για το τέλος τον Διονύση Σαββόπουλο. Ήταν το 1997, στο δισκογραφικό του "Ξενοδοχείο", όταν έγραψε τους ελληνικούς στίχους στο τραγούδι του Lucio Dalla "L' anno che verra" και τραγούδησε για το "Χρόνο που μετράει":

Καλέ μου φίλε σου γράφω για να παρηγορηθώ...
Μα από τότε που λείπεις παρατήρησα ξανά
πως ο γέρο - χρόνος έφυγε,
μα κάτι ακόμα εδώ δεν προχωρά...

Η πρώτη ηχογράφηση του τραγουδιού αυτού έγινε από τη Μαρία Φαραντούρη, δυο χρόνια πριν το Σαββόπουλο, σ' ένα δίσκο της με τραγούδια του Lucio Dalla.
Ας μη ξεχνάμε ακόμα πως ο Διονύσης Σαββόπουλος ήταν αυτός που το 2000 μας συστήθηκε ως "Χρονοποιός" στο ομότιτλο άλμπουμ του. Και στο τραγούδι του "Πρωτοχρονιές του ραδιοφώνου", στο διπλό cd "Σαββόραμα" - από τη ζωντανή ηχογράφηση της ομότιτλης μουσικής παράστασης στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών - κάνει άλλη μια φορά μνεία στο χρόνο:

Μικρός εσύ, μικρός κι ο χρόνος
αλλάζατε κι οι δυο συγχρόνως...
...Το θαύμα πάλι ήταν αλλού
στις παιδικές πρωτοχρονιές σου
στον χρόνο που άλλαζε μαζί σου
πριν μεγαλώσει η αντίστασή σου...

Και παρακάτω, στο ίδιο τραγούδι, ξαναφέρνει το χρονοποιό στο προσκήνιο:

Ποιος θα νοιαστεί και ποιος θα τρέξει
χρονοποιός ας είναι η λέξη...
Σταματώ εδώ. Με το χρόνο δεν ξεμπερδεύεις εύκολα...