"Αχ! χελιδόνι μου, πώς να πετάξεις
σ' αυτό το μαύρο τον ουρανό
αίμα σταλάζει το δειλινό
και πως να κλάψεις..."

...έγραψε ο Λευτέρης Παπαδόπουλος. "Υπολογίζουμε πως ο Παπαδόπουλος έχει ..."χελιδονίσματα" σε περισσότερα από 50 τραγούδια του! Ρεκόρ! Που παίρνει και ουσία, παρατηρώντας ότι σπανιότατα δεν είναι στη θέση της η αναφορά. Συνηθέστατα είναι σωστά φορτισμένη, ποιητικά βαλμένη, λειτουργούσα, όχι αφασική. Κι είναι κι από τους λίγους, μετά τη φυγή του Γκάτσου, που συνεχίζουν να θυμούνται τα χελιδόνια...", αναφέρει ο δημοσιογράφος Βασίλης Αγγελικόπουλος στο βιβλίο του "Πες το μ' ένα τραγούδι" (εκδόσεις "Καστανιώτη") για τον "χελιδονολάτρη" Λευτέρη Παπαδόπουλο!

Λευτέρης Παπαδόπουλος και Μάνος Λοΐζος!

Το τραγούδι "Αχ! χελιδόνι μου", σε μουσική του Μάνου Λοΐζου, ηχογραφήθηκε - για πρώτη φορά - από τον Γιώργο Νταλάρα. Ήταν 1971 και ήταν σ' ένα προσωπικό δίσκο του ερμηνευτή, με τίτλο "Ο μέτοικος", που περιείχε συνθέσεις των Λοΐζου, Καλδάρα, Κουγιουμτζή, Μουστακί κ.ά. Σε παλιότερη διήγησή του o Γιώργος Νταλάρας θυμήθηκε πώς γεννήθηκε το τραγούδι. Από μια, ας πούμε, κόντρα του με το Λοΐζο. "Λόγω της σχέσης μας, τον πείραζα πάντα. "Κεφάλα", του έλεγα, "ό,τι και να κάνεις δεν θα γράψεις ποτέ ένα τραγούδι σαν του Κουγιουμτζή"! Ο Μάνος τον θαύμαζε. Λάτρευε το εύρος των μελωδιών του που περιέχουν κάτι από τον Θεοδωράκη και τον Τσιτσάνη μαζί. Μια μέρα ήρθε και μου είπε: "Κάτσε τώρα να ακούσεις!". Μου έβαλε να ακούσω το "Αχ! χελιδόνι μου". Συγκλονίστηκα. Ήταν σαν να άκουγα ένα τραγούδι του Κουγιουμτζή. Δεν ήξερα πώς να αντιδράσω, γνωρίζοντας μάλιστα ότι ήμουν η αιτία για να γράψει μια τέτοια μελωδία...".

Γιώργος Νταλάρας

Η σχέση του Νταλάρα με το τραγούδι του Μάνου Λοΐζου και του Λευτέρη Παπαδόπουλου δε σταμάτησε εκεί. Το βρίσκουμε αργότερα σε δύο δίσκους του ερμηνευτή με τεράστιες πωλήσεις: α) "Τα τραγούδια μου", από ζωντανή ηχογράφηση στον "Ορφέα" τον Ιανουάριο του 1983 και β) "Νταλάρας - Παπακωνσταντίνου", από ζωντανή ηχογράφηση στο "Αττικόν" το Μάρτιο του 1991. Πριν από λίγους μήνες, το τραγούδι συμπεριλήφθηκε και στο διπλό cd "Ο Γιώργος Νταλάρας τραγουδάει Μάνο Λοΐζο", με 25 τραγούδια της περιόδου 1968 - 1985!

Μετά το Νταλάρα, η Χαρούλα Αλεξίου συμπεριέλαβε το "Αχ! χελιδόνι μου" σε δύο δίσκους της. Το 1991 στο cd "Ένα φιλί του κόσμου" και το 2007 σ' ένα "Αφιέρωμα στο Μάνο Λοΐζο". Τι ήταν το "Ένα φιλί του κόσμου"; Ένα live άλμπουμ, που μαζί με τα αγαπημένα τραγούδια της ερμηνεύτριας, συνυπήρχαν δύο σε δική της μουσική και στίχους (το πασίγνωστο "Για ένα Tango" και το τρυφερότατο "Τραγούδι του χελιδονιού") καθώς και η επανεκτέλεση του τραγουδιού "Κράτα για το τέλος" (σε μουσική Παντελή Θαλασσινού και στίχους Ηλία Κατσούλη), που πρωτόπε ο Θαλασσινός στο δίσκο του "Αστρανάμματα", εν έτει 1996.

Χάρις Αλεξίου

Όσο για το "Αφιέρωμα στον Μάνο Λοΐζο", κυκλοφόρησε στα τέλη της περασμένης χρονιάς και αποτελεί την καταγραφή σ' ένα διπλό cd της συναυλίας - αφιέρωμα στο Λοΐζο, που παρουσιάστηκε στο Ηρώδειο τον περασμένο Ιούνιο. Μαζί με τη Χαρούλα Αλεξίου, τραγούδησαν ο Νίκος Πορτοκάλογλου και το Τρίφωνο.

Και πάλι πίσω, στο "Αχ! χελιδόνι μου". Με πολιτικές αναφορές για το "μαύρο ουρανό" της εποχής, που ξεπερνούν το χρόνο και καθιστούν το εν λόγω τραγούδι ένα λυρικό λυγμό προσωπικού αδιεξόδου. Με την ερώτηση του στιχουργού "κι όσοι μιλούσαν για λυτρωμό / πες μου πού πήγαν;" να μην έχει απαντηθεί ακόμα κι ας μην είναι αυτός ο λυτρωμός, κατ' ανάγκη, χρωματισμένος πολιτικά. Το τραγούδησε και η Δήμητρα Γαλάνη, με την πολύ ενδιαφέρουσα ενορχήστρωση του Γιώργου Ζαχαρίου. Στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών σε μια μοναδική παράσταση, που πραγματοποιήθηκε στις 12 Φεβρουαρίου του 2004 και αποτυπώθηκε στο cd "Επί σκηνής". "Τα τραγούδια γράφουν το σενάριο κι έτσι όπως ξετυλίγεται η ταινία της ζωής μου έρχονται εικόνες, αισθήσεις, πολύτιμες μνήμες από το παρελθόν, αλλά και αναμονές για το μέλλον..." σημειώνει η Δήμητρα Γαλάνη στο ένθετο σημείωμα της έκδοσης.

Δήμητρα Γαλάνη

Και κάτι ακόμα, σαν υστερόγραφο. Τον τίτλο του τραγουδιού χρησιμοποίησε ο Λευτέρης Παπαδόπουλος, μαζί με άλλους τίτλους τραγουδιών ή δίσκων του Γιώργου Νταλάρα, στο τραγούδι του Χρήστου Νικολόπουλου "Καληνύχτα" για το δίσκο "Μη μιλάς, κινδυνεύει η Ελλάς", στα τέλη του ογδόντα:

"Αχ! χελιδόνι, κάπου νυχτώνει
και στην αλάνα, στον καφενέ
Μικρά Ασία και φαντασία..."