Ομολογώ πως αδημονούσα για τη νέα δουλειά του Μιχάλη Χατζηγιάννη. Είναι ένας πάρα πολύ καλός τραγουδιστής και συνθέτης, με ευρεία αποδοχή. Τον τελευταίο καιρό δείχνει ένα ακόμα ταλέντο του, να συνθέτει κομμάτια και για άλλους καλλιτέχνες. Το γεγονός αυτό σχολιάστηκε αρνητικά, καθώς επικρατεί η άποψη ότι οι δημιουργοί δεν πρέπει να χαρίζουν σωρηδόν τις δημιουργίες τους, αλλά εγωιστικά, να τις κρατούν για εκείνους. Διαφωνώ κάθετα. Ο Χατζηγιάννης ξέρει πολύ καλά τι κάνει επιλέγοντας το κατάλληλο τραγούδι για τον κάθε τραγουδιστή με τον οποίο συνεργάζεται. Έτσι αποδεικνύει ότι δεν διακατέχεται από συμπλέγματα ανωτερότητας, όπως άλλοι συνάδελφοί του.

Για να καλύψει το χρονικό διάστημα που μεσολάβησε από την "Ακατάλληλη σκηνή" μέχρι σήμερα, ο καλλιτέχνης προτίμησε να δώσει στην κυκλοφορία κάποια κομμάτια που απλά συντηρούσαν το μύθο του και έκανε το κοινό του να ανυπομονεί για μία καινούρια ολοκληρωμένη δουλειά. Μετά το "Όνειρο ζω" και το "Live" επιτέλους έχουμε στα χέρια μας ένα πλήρες άλμπουμ.

Με την ακρόαση των πρώτων τραγουδιών αμέσως διαπιστώνουμε ότι ο Χατζηγιάννης δεν είναι πλέον ο ίδιος. Δίνει την εντύπωση ότι εγκαταλείπει σιγά-σιγά το ποπ τραγούδι και "σοβαρεύει" φλερτάροντας με το λαϊκό και το έντεχνο. Εγώ δε θα έλεγα ότι κάνει στροφή, αλλά ότι επιστρέφει σε γνώριμα μονοπάτια. Φαντάζομαι θα συμφωνήσουν μαζί μου όσοι γνωρίζουν την καλλιτεχνική του πορεία στην Κύπρο... Ήδη είχαμε πάρει μία γεύση από το "Αυτά που θα 'λεγα σε σένα" που ερμηνεύει ο ίδιος στην "Ακατάλληλη σκηνή" και από το "Να συμβεί" που τραγουδά καταπληκτικά η Γλυκερία στη "Βροχή των αστεριών". Τα τραγούδια λοιπόν στην πλειονότητά τους έχουν διαφορετικό ήχο από αυτόν που έχουμε συνηθίσει στις προηγούμενες δουλειές. Στην ενορχήστρωση θα βρούμε κλαρίνο, μπουζούκι και τζουρά να συνυπάρχουν με τα ηλεκτρικά όργανα.

Η μουσική σε όλα τα κομμάτια ανήκει στο Χατζηγιάννη ενώ τους στίχους υπογράφουν η Ελεάνα Βραχάλη, ο Νίκος Μωραΐτης, η Ναταλία Γερμανού και ο ίδιος ο τραγουδιστής (στο "Να γυρίσεις πίσω"). Την ενορχήστρωση και τον προγραμματισμό ανέλαβαν ο Δημήτρης Μπέλλος και ο Soumka.

Ο δίσκος γενικά κινείται σε χαμηλούς τόνους χωρίς όμως να λείπουν ευχάριστα ξαφνιάσματα. Αξίζει να αναφερθούμε στην ομότιτλη μπαλάντα "Φίλοι κι εχθροί" της οποίας ο στίχος δεν είναι τίποτα περισσότερο από μία απάντηση στο "Σ' αγαπώ": "...Θέλω ξανά να σου πω είναι επικίνδυνα εδώ / όμως τώρα θα φύγω εγώ...". Το "Να είσαι εκεί" με τη σχεδόν σπαραξικάρδια ερμηνεία του ακολουθεί τα βήματα τού "Δε φεύγω" (επιτυχημένη συνταγή, γι' αυτό και επαναλαμβάνεται χωρίς αυτό να είναι απαραίτητα κακό). Το "Χέρια ψηλά" προσπαθεί να συνεχίσει την επιτυχία τού "Χωρίς αναπνοή" και το καταφέρνει μέχρι κάποιο σημείο, ενώ παράλληλα το "Όμορφη πόλη" θυμίζει το "Για σένα" (η εισαγωγή προδιαθέτει για κάτι παρόμοιο). Μία χαρούμενη ροκ εν ρολ νότα δίνει το ρυθμικό "Πιες".

Ξεχωριστά κομμάτια είναι τα: "Πήγε τρεις", "Να γυρίσεις πίσω", "Όπως θα φεύγεις", "Αισθήματα", "Επέτειος", την ώρα που το "Από party σε party" περνά απαρατήρητο. Το γνωστό "Όλα ή τίποτα" ξεσηκώνει.

Σε αδρές γραμμές το "Φίλοι κι εχθροί" είναι μία καλή δουλειά που πιστεύω θα αφήσει και αυτή το στίγμα της στη δισκογραφία. Κάποια κομμάτια βέβαια απαιτούν χρόνο για να αγαπηθούν. Από μουσικής άποψης οι συνθέσεις αξιολογούνται ως πολύ καλές (εκτός ορισμένων εξαιρέσεων) αλλά στιχουργικά θα περιμέναμε κάτι καλύτερο (αυτό δε σημαίνει ότι μεμονωμένα δεν υπάρχουν εξαιρετικά στιχουργικά δείγματα). Κρίνουμε θετικό το γεγονός ότι ο Μιχάλης Χατζηγιάννης τολμά να προτείνει κάτι πέρα από τα καθιερωμένα και να δείξει ότι τα καταφέρνει και σε άλλα είδη τραγουδιού. Μακάρι όλοι οι καλλιτέχνες να είχαν τέτοια αποτελέσματα μετά από ανάλογους πειραματισμούς.

... Η επιλογή του Χατζηγιάννη να δοκιμαστεί και στο λαϊκό τραγούδι και η παρουσία του ως στιχουργός στο "Να γυρίσεις πίσω" ...

"Πώς ξημερώνει η νύχτα, πώς
λείπεις και λείπει ο ουρανός
δεν είναι ο έρωτας Θεός
γι' αυτόν που μένει μοναχός
Πότε γιατρεύει ο χρόνος
αυτόν που μένει μόνος
πώς ξημερώνει η νύχτα, πώς"...

(στίχοι: Νίκος Μωραΐτης - "Πήγε Τρεις")

Τίτλος CD
"ΦΙΛΟΙ & ΕΧΘΡΟΙ"
Εταιρεία: M2
UNIVERSAL
Είδος: CD