Η
βαθιά και συνεχής ενασχόληση του Γιώργου Νταλάρα με το ρεμπέτικο
είναι σε όλους γνωστή και είναι άρρηκτα δεμένη και παράλληλη με
την υπόλοιπη μουσική του πορεία, με σταθμούς - ορόσημα στη σύγχρονη
ελληνική δισκογραφία. Αρκεί να θυμίσουμε, από το ξεκίνημα κιόλας
του νεαρού τραγουδιστή, το δίσκο Ο Γιώργος Νταλάρας τραγουδάει Απόστολο
Καλδάρα, με τραγούδια όπως το Νύχτωσε χωρίς φεγγάρι, στη συνέχεια,
το 1975, τον εμβληματικό δίσκο 50 χρόνια ρεμπέτικο, τα Ρεμπέτικα
της Κατοχής το 1980, το αφιέρωμα στα Τραγούδια με ουσίες και, βέβαια,
τα αφιερώματα στον Μάρκο Βαμβακάρη και τον Βασίλη Τσιτσάνη που αποτελούν
συλλεκτικές εκδόσεις με διεθνή κυκλοφορία. Η αγάπη του Γιώργου Νταλάρα
όμως γι' αυτό το τραγούδι είναι ανεξάντλητη σαν τον πλούτο του ρεμπέτικου
και αποτέλεσμα αυτής η παρούσα σπάνια έκδοση Σαν τραγούδι μαγεμένο
- Αναφορά στο ρεμπέτικο (CD και DVD), που κυκλοφορεί από τη Legend.
Είναι η ζωντανή ηχογράφηση και οπτικογράφηση των παραστάσεων που
έδωσε ο Γιώργος Νταλάρας και οι συνεργάτες του το Φεβρουάριο του
2008 και επαναλήφθηκαν λόγω μεγάλης επιτυχίας το Μάρτιο του 2009
στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών. Πρόκειται για μία από τις πιο συγκροτημένες
και πλήρεις μεικτές αναφορές στο ρεμπέτικο, η οποία βασίστηκε σε
μια ιδέα του Σωτήρη Χατζάκη με κείμενα του Γιώργου Σκαμπαρδώνη,
έρευνα και αρχειακό υλικό του Παναγιώτη Κουνάδη, πρόλογο του Λευτέρη
Παπαδόπουλου, σκηνικά της Έρσης Δρίνη και κοστούμια του Γιάννη Μετζικώφ.
Όσον αφορά το μουσικό μέρος, στο διπλό CD, ο Γιώργος Νταλάρας μας
ταξιδεύει στον κόσμο του ρεμπέτικου μέσα από μια διαδρομή που σκιαγραφεί
τη μακρόχρονη ιστορία του από τα τέλη του 19ου αιώνα (ως το 1950),
αποτυπώνοντας τους σημαντικότερους σταθμούς του (γεωγραφικά και
μουσικά) με τραγούδια.
Ξεκινώντας από το 1900 και το σμυρνιώτικο μινόρε, τα τραγούδια της
Σμύρνης και της Πόλης πριν το 1922, όπου το ρεμπέτικο αναπτύχθηκε
αρχικά, μεταφερόμαστε στην κυρίως Ελλάδα, με την καταστροφή της
Σμύρνης. Τα χρόνια που ακολούθησαν τη Μικρασιατική Καταστροφή, αλλά
και πριν από αυτή, μεγάλος αριθμός Ελλήνων μετανάστευσε στις ΗΠΑ,
μεταφέροντας εκεί την ελληνική μουσική παράδοση, αλλά και το ρεμπέτικο.
Στην «κατηγορία» αυτή ανήκει και το West, που ακούγεται σε μια σπάνια
εκτέλεση του.
Ακολουθούν κορυφαίες δημιουργίες των Τούντα, Σκαρβέλη, Περιστέρη
και Παπάζογλου, μαζί με τα «διαμάντια» που έγραψε η Κομπανία της
Δραπετσώνας, η θρυλική «Τετράς» (Βαμβακάρης, Παγιουμτζής, Μπάτης,
Δελιάς), αλλά και τραγούδια του Γιοβάν Τσαούς. Κατόπιν περνάμε στη
«χρυσή περίοδο του ρεμπέτικου», με τα χιλιοτραγουδισμένα κομμάτια
των Τσιτσάνη, Παπαϊωάννου, Χιώτη, Καλδάρα κ.ά. Συνθέσεις που γράφτηκαν
μετά την Απελευθέρωση, την εποχή του πολέμου, των φυλακών και του
Εμφυλίου, όπου το ρεμπέτικο άρχισε να καταξιώνεται σαν λαϊκή μουσική
ευρείας αποδοχής και να βγαίνει από το περιθώριο (Συννεφιασμένη
Κυριακή, Αχάριστη, Αραπιά, Ακρογιαλιές δε/Λινά κ.ά.).
Ο Γιώργος Νταλάρας επέλεξε γι' αυτή την παράσταση ξεχωριστές φωνές,
που ερμηνεύουν άψογα αυτά τα διαφορετικά είδη και τις εποχές του
ρεμπέτικου. Είναι η Σοφία Παπάζογλου, η Ασπασία Στρατηγού και ο
Ζαχαρίας Καρούνης, ενώ έκπληξη αποτελεί η συμμετοχή του Μπάμπη Στόκα,
ο οποίος αποδίδει αυτή τη «ροκ πλευρά» του ρεμπέτικου. Συμμετέχει
13μελής ορχήστρα. Την επιλογή του μουσικού υλικού έκανε ο Γιώργος
Νταλάρας, ενώ στις ενορχηστρώσεις συνεργάστηκε με τον Κώστα Γανωσέλη.
Αυτή η φιλόδοξη έκδοση κυκλοφορεί σε CD και σε συλλεκτική έκδοση
CD και DVD...
ΤΑ
ΣΧΟΛΙΑ ΤΟΥ MUSIC CORNER
Στην
παράσταση "Σαν τραγούδι μαγεμένο - Αναφορά στο ρεμπέτικο",
όπως γράφει ο Παναγιώτης Κουνάδης, "ο Γιώργος Νταλάρας
μας μεταφέρει τις νεανικές του αναμνήσεις, όπως τις ενσωμάτωσε
μέσα από τα τραγούδια που καταγράφηκαν στη μνήμη του τα δύσκολα
εκείνα χρόνια". Κι όταν ο Νταλάρας ασχολείται με το ρεμπέτικο
τραγούδι, "το πιο επαναστατικό και το πιο ζωντανό είδος
της μουσικής μας", όπως το χαρακτηρίζει ο ίδιος, τότε
γνωρίζεις εκ των προτέρων ότι το πράττει με γνώση, με σεβασμό,
με αρτιότητα, με πάθος, με αφοσίωση, με θρησκευτική ευλάβεια.
Τα ρεμπέτικα ο Νταλάρας τα 'χει στο αίμα του και στην καρδιά του,
αφού τα γνωρίζει από γεννησιμιού του. Κι ως εκ τούτου, μπορεί
κάθε φορά που επιλέγει να τα τραγουδήσει να τους δώσει μια καινούργια
πνοή, χωρίς να τα προδώσει...
Έχει
αποδείξει, εξάλλου, όλα αυτά τα χρόνια, που βρίσκεται σταθερά
στην πρώτη γραμμή του ελληνικού τραγουδιού, τη βαθιά αγάπη και
την ουσιαστική προσήλωσή του στο ρεμπέτικο, στους δημιουργούς
του και στις φωνές του. Ας μη ξεχνάμε, άλλωστε, ότι ο Νταλάρας
- από τα μέσα της δεκαετίας του εβδομήντα - συνέβαλε αποφασιστικά
στο να ξαναφέρει το είδος στο προσκήνιο μέσα από σπουδαίες δισκογραφικές
εκδόσεις, όπως τα "50 χρόνια ρεμπέτικο τραγούδι" ή τα
"Ρεμπέτικα της κατοχής", που βρήκαν τεράστια απήχηση
στο κοινό. Και συνεχίζει μέχρι σήμερα να υπερασπίζεται σθεναρά
τους ρεμπέτες και τα ρεμπέτικα, μέσα από ξεχωριστές μουσικές παραστάσεις
για τον Τσιτσάνη ("Αφιέρωμα στον Βασίλη Τσιτσάνη"),
το Βαμβακάρη ("Αφιέρωμα στον Μάρκο Βαμβακάρη"), για
τα "Τραγούδια με ουσίες"...
Στο
συγκεκριμένο αφιέρωμα στο ρεμπέτικο, που πρωτοπαρουσιάστηκε στη
σκηνή του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών και κυκλοφορεί τώρα σε ένα διπλό
cd, δίπλα στο Γιώργο Νταλάρα στάθηκαν άξιοι ερμηνευτές
της νεότερης γενιάς, όπως η Σοφία Παπάζογλου, η Ασπασία
Στρατηγού και ο Ζαχαρίας Καρούνης. Εκεί και ο Μπάμπης
Στόκας, ο οποίος δεν είμαι σίγουρος αν "αποδίδει τη ροκ
πλευρά του ρεμπέτικου", όπως γράφεται παραπάνω στο δελτίο
τύπου, ξέρω όμως ότι κάνει φιλότιμες προσπάθειες για την απόδοση
του συγκεκριμένου υλικού...
HIGHLIGHTS:
...
Ολόκληρη η παράσταση "Σαν τραγούδι μαγεμένο - Αναφορά στο
ρεμπέτικο" είναι από μόνη της ένα σημαντικό δισκογραφικό
γεγονός ...
ΕΝΘΕΤΟ
CD:
Πληρέστατο!
Περιλαμβάνει φωτογραφικό υλικό, καθώς και μια εκτενέστατη αναφορά
του Παναγιώτη Κουνάδη στο ρεμπέτικο, που "αναδεικνύεται
στο χώρο του λαϊκού πολιτισμού των πόλεων ως η σημαντικότερη προίκα
που κληρονομήσαμε".
Θα βρείτε, επίσης, ένα κείμενο του Γιώργου Νταλάρα για τη βιωματική
του σχέση με το ρεμπέτικο, σχέση αίματος, ως μουσικού και ερμηνευτή...
ΞΕΧΩΡΙΣΑΜΕ:
Τα
τραγούδια, έτσι όπως παρουσιάζονται το ένα μετά το άλλο, δημιουργούν
μια ενότητα χρονολογική και υφολογική, που δε σου ...επιτρέπεται
να ξεχωρίσεις κάποιο ή κάποια. Όλα έχουν τη θέση τους και τη λειτουργία
τους.
ΑΣ
ΜΙΛΗΣΟΥΝ ΟΙ ΣΤΙΧΟΙ:
"Συννεφιασμένη
Κυριακή
μοιάζεις με την καρδιά μου
που έχει πάντα συννεφιά, συννεφιά
Χριστέ και Πα-, Χριστέ και Παναγιά μου.
Είσαι
μια μέρα σαν κι αυτή
που 'χασα τη χαρά μου
Συννεφιασμένη Κυριακή, Κυριακή
ματώνεις την, ματώνεις την καρδιά μου.
Όταν
σε βλέπω βροχερή
στιγμή δεν ησυχάζω
μαύρη μου κάνεις τη ζωή, τη ζωή
και βαριανα-, και βαριαναστενάζω".