 |
|
|
|
Προηγούμενες
στήλες
|
|
|||
|
Πόσο
συχνά ονειρευόμαστε συντροφιά με ένα τραγούδι... Πόσες φορές μας
αγγίζει ένας στίχος, μια μελωδία, μια φωνή και δημιουργεί ευχάριστες
ή δυσάρεστες σκέψεις...
Μία
από τις μεγαλύτερες μουσικές εκπλήξεις της προηγούμενης χρονιάς
ήταν ο δίσκος "Γρήγορα η ώρα πέρασε" του Νίκου
Ξυδάκη με τη συμμετοχή της Ελευθερίας Αρβανιτάκη. Όμορφες
συνθέσεις που ντύνουν αρμονικά δεκατέσσερα ποιήματα, τα οποία
είτε προέρχονται απευθείας από την αρχαία εποχή, είτε τη χρησιμοποιούν
ως σημείο αναφοράς. Γρήγορα
η ώρα πέρασε μεσάνυχτα κοντεύουν Ο στίχος είναι απλός, άμεσος, γήινος, πανανθρώπινος και μιλάει φυσικά για τον έρωτα. Η ποιήτρια αρχικά μας λέει ότι έχει περάσει γρήγορα η ώρα και έφτασαν μεσάνυχτα χωρίς να το καταλάβει. Εκείνη όμως είναι μόνη και σκέφτεται το πρόσωπο που αγαπά. Με αφορμή λοιπόν το αίσθημα της μοναξιάς, αποδίδει την κατάστασή της στον τρόπο με τον οποίο "λειτουργεί" ο φτερωτός θεός: "Ο Έρωτας που βάσανα μοιράζει ο Έρωτας / που παραμύθια πλάθει άρπαξε την ψυχή μου / και την τράνταξε ίδια καθώς αγέρας απ' τα βουνά". Δηλαδή δημιουργεί ψεύτικες εικόνες, γεννά πλάνες και παγιδεύει τους ανθρώπους. Η μανία του είναι κάποιες φορές πολύ έντονη: "...Χυμάει χτυπάει μέσα στους δρυς φυσομανώντας". Πόσες φορές έχουμε αφεθεί σε αυτήν τη γλυκιά μανία χωρίς να υπολογίζουμε τις συνέπειες... Η Σαπφώ είναι αναμφίβολα η μεγαλύτερη ποιήτρια όλων των εποχών. Οι στίχοι της, "αυθεντικής προγόνου ελληνικότητας", όπως θα έλεγε και η άλλη σπουδαία μας ποιήτρια Κική Δημουλά, έχουν τέτοια αμεσότητα, συναισθηματισμό και τρυφερότητα που δύσκολα συναντά κανείς σε σύγχρονα ποιήματα, τραγούδια και γενικά έργα τέχνης. Επιβάλλεται να αποτελούν πρότυπο γραφής για όλους εμάς τους επίδοξους "στιχουργούς" ή "ποιητές"... Αξίζουν συγχαρητήρια στο συνθέτη Νίκο Ξυδάκη, όχι μόνο γιατί εδώ και χρόνια μελοποιεί σημαντικούς ποιητές προβάλλοντας το έργο τους στο ευρύ κοινό, αλλά και γιατί είχε την τόλμη να προτείνει κάτι τέτοιο τη συγκεκριμένη ώρα. Θα έλεγε κανείς πως η εποχή του σουξέ και του πρόχειρου δε δίνει περιθώρια σε τέτοιου είδους εγχειρήματα. Ευτυχώς όμως υπάρχει ακόμα μία μεγάλη μερίδα κόσμου που αναγνωρίζει ανάλογες προσπάθειες και τις επιβραβεύει. Είναι πολύ δύσκολο να μελοποιείς στίχους που δεν έχουν ρίμα. Όταν έχεις να κάνεις με Σαπφώ και Οδυσσέα Ελύτη, τότε τα πράγματα παίρνουν μια άλλη διάσταση, γίνονται πολύ δυσκολότερα. Τα ποιήματα της Σαπφούς μπορεί να μην έχουν ομοιοκαταληξία ούτε να ακολουθούν κάποια αυστηρή φόρμα, έχουν όμως έμφυτο μέσα τους το ρυθμό. Το γεγονός αυτό, σε συνδυασμό με την οξυδέρκεια και την ευαισθησία του Νίκου Ξυδάκη, έχει ως αποτέλεσμα τη δημιουργία ενός καλαίσθητου και ομοιόμορφου συνόλου. Το τραγούδι "Γρήγορα η ώρα πέρασε" ερμηνεύουν ο συνθέτης και η Ελευθερία Αρβανιτάκη. Προσπερνάμε την ερμηνεία του Νίκου Ξυδάκη, καθώς τη θεωρούμε εντελώς περιττή. Κατανοούμε ότι ήθελε να δώσει το προσωπικό του στίγμα σε αυτό το τραγούδι, αλλά έτσι κι αλλιώς αυτό του "ανήκει" κατά το ήμισυ. Στο δίσκο ο συνθέτης παρουσιάζει κι άλλα τραγουδιστικά ατοπήματα ("Ο Άδωνις", "Όσ' άστρα γύρω βρίσκονται", "Ιλισός"). Στο πρώτο μισό του κομματιού ακούμε να τραγουδά ο Νίκος Ξυδάκης, ο οποίος όπως προείπαμε δεν έχει ταλέντο στην ερμηνεία, οπότε νιώθουμε λίγο αμήχανοι και ανυπόμονοι. Έχουμε πάρει όμως μια ιδέα για το τραγούδι. Στο δεύτερο μισό "μπαίνει" η φωνή της Ελευθερίας Αρβανιτάκη ως λύτρωση και ως μάγεμα! Η ερμηνεία της αποπνέει απαλότητα, τρυφερότητα, γαλήνη, ηρεμία. Όταν ακούς μια τέτοια φωνή να υμνεί τον έρωτα, δεν μπορείς παρά να κλείσεις τα μάτια και να ταξιδέψεις... Δε σχολιάζω περισσότερο για την ερμηνεία, σας αφήνω να "ξυπνήσετε" οι ίδιοι τα συναισθήματά σας ακούγοντας το τραγούδι... Η ενορχήστρωση (τσέλο, βιόλα, όμποε, κρουστά, κοντραμπάσο: όργανα της κλασικής κυρίως μουσικής) ανήκει στο Βασίλη Κετεντζόγλου ενώ την ορχήστρα διευθύνει ο Νίκος Πλατύραχος. Ο ήχος που φτάνει στα αυτιά μας είναι "γεμάτος" και βρίσκεται σε πολύ καλό επίπεδο. Τελικά, το "Γρήγορα η ώρα πέρασε" αποτελεί μία εκφραστική και λακωνική ωδή στον έρωτα. Κουραστήκαμε πια να ακούμε "ερωτικά" τραγούδια με δήθεν "καημούς", "πόνους", "αναστεναγμούς" και δε συμμαζεύεται. Ας ανακαλύψουμε εκ νέου την ουσία της τέχνης και ας αφήσουμε τα αισθήματά μας να μιλήσουν μέσα από την ποίηση... --- |
|||
 |
|