 |
|
|
|
Προηγούμενες
στήλες
|
|
|||
|
Πόσο
συχνά ονειρευόμαστε συντροφιά με ένα τραγούδι... Πόσες φορές μας
αγγίζει ένας στίχος, μια μελωδία, μια φωνή και δημιουργεί ευχάριστες
ή δυσάρεστες σκέψεις...
Ένα από τα τραγούδια που προκάλεσαν το ενδιαφέρον μας είναι το "Σύστημα" από το CD "Κοινωνία ...ώρα 7:00" του Νότη Σφακιανάκη, σε στίχους και μουσική του Βασίλη Δήμα: Δεν
πάει πιο κάτω, πιάσαμε πάτο Τώρα
να δούμε πώς θα σωθούμε Γι'
αυτούς τους ψεύτικους καιρούς Και
σαν ευαίσθητο παιδί Και
να θυμάσαι σύστημα Έλα
αδελφέ μου βρες το σουξέ μου Ψεύτες
κηφήνες κάντε κομπίνες Με την πρώτη ακρόαση ή ανάγνωση των στίχων καταλαβαίνουμε ότι πρόκειται για ένα τραγούδι με "επιθετικές" διαθέσεις. Ο στιχουργός εκφράζει την ανησυχία και τον προβληματισμό του για την κατάσταση στο χώρο του θεάματος και κυρίως του τραγουδιού. Αρχικά επικαλείται το Στέλιο και το Στράτο, υπονοώντας φυσικά τον Καζαντζίδη και το Διονυσίου: "Δεν πάει πιο κάτω, πιάσαμε πάτο / πού 'σαι ρε Στέλιο, πού 'σαι ρε Στράτο", για να περιγράψει την αποτελμάτωση των μουσικών πραγμάτων. Όλοι γνωρίζουμε πως η χρυσή εποχή του ελληνικού τραγουδιού έχει περάσει ανεπιστρεπτί και πλέον δεν αποτελεί τίποτα περισσότερο από μια όμορφη μακρινή ανάμνηση. Όμως, δεν είναι αρκετό μόνο να νοσταλγούμε αυτά τα χρόνια, αλλά και να προσπαθούμε ο καθένας από την πλευρά του να βελτιώσουμε την υπάρχουσα κατάσταση. Συμφωνούμε πως "γέμισ' ο τόπος τραγουδιστάκια / που 'χουν για προίκα ίδια στιχάκια", αλλά πιστεύουμε πως άνθρωποι με ισχύ και εξουσία στα χέρια τους δε δίνουν την ευκαιρία σε ανθρώπους με ταλέντο να ξεχωρίσουν. Οι μεγάλοι δημιουργοί και τραγουδιστές μένουν στην ασφάλεια της επιτυχίας τους και δεν επιτρέπουν σε νέα άτομα να παρουσιάσουν τη δουλειά τους, από φόβο μήπως χάσουν τα πρωτεία... Μιλώντας ο στιχουργός για "παιδάκια δίχως ταλέντα" που έχουν "ίδια εικόνα, ίδια πατέντα", αντιλαμβανόμαστε την ενόχλησή του κυρίως για τα παιδιά που βγήκαν από τα ριάλιτι παιχνίδια. Αδυνατεί όμως να καταλάβει ότι ξεχωρίζουν και έχουν διάρκεια όσοι από αυτούς έχουν πραγματικό ταλέντο και δεν είναι κατασκευάσματα της σόου-μπιζ (ονόματα δε λέμε - οικογένειες δε θίγουμε!). Επομένως, ας αφήσουμε το χρόνο να αποδείξει ποιος έχει αξία και ποιος όχι. Μετά την κριτική του για αυτούς που κινούνται στο χώρο χωρίς να υπάρχει ουσιαστικός λόγος (σύμφωνα με αυτόν πάντα), ο στιχουργός τα "χώνει" στο σύστημα. Δε διαφωνούμε, οι καιροί είναι δύσκολοι, ίσως δυσκολότεροι από ποτέ, μα δε φταίει το σύστημα από μόνο του. Η ευθύνη βαραίνει αυτούς που το στηρίζουν και που με τον τρόπο τους διαιωνίζουν αυτήν την άσχημη κατάσταση (συνυπεύθυνοι είμαστε κι εμείς ως ακροατές, αφού δεν αντιδρούμε και δεχόμαστε παθητικά όσα "προϊόντα" μας προσφέρουν). Δε φταίνε ούτε οι κίναιδοι, τα λαμόγια ή οι ρουφιάνοι. Στο σημείο αυτό, να διευκρινίσω ότι το επίσημο δελτίο τύπου της εταιρίας έχει την εξής υποσημείωση: "Κίναιδος - αρχαία λέξη: ο καταπύγων - ο καθόλα αισχρός - ο κακοήθης άνθρωπος". Οι δικές μου πληροφορίες αναφέρουν ότι κίναιδος (κινώ + αιδώ) είναι αυτός που κινεί την ντροπή, που προκαλεί δηλαδή το κοινό αίσθημα. Όπως και να 'χει, είναι σαφές το ρατσιστικό υπονοούμενο του στιχουργού για τους ομοφιλόφυλους, οι οποίοι σύμφωνα με τη δική του άποψη, όπως και άλλων, έχουν "κατακλύσει" το χώρο του τραγουδιού. Τα σχόλια είναι περιττά, ο νοών νοείτω. Σχετικά με τα λαμόγια και τους ρουφιάνους, θεωρούμε πως οι "μεγάλοι" τραγουδιστές και δημιουργοί δεν ανεβαίνουν πάντα με την αξία τους μα οπωσδήποτε κάποιοι από αυτούς έχουν δίπλα τους ανθρώπους που τους συμβουλεύουν και που κινούνται υποχθόνια και εχθρικά απέναντι σε συναδέλφους (ας αναρωτηθούμε πώς μπορεί ένας γνωστός τραγουδιστής να πάρει κάποια καλά τραγούδια ή πώς καταφέρνει να είναι πρώτο "όνομα" σε κάποιο μαγαζί). Τελικά στο σύστημα αυτό όλοι είναι απαραίτητοι... Ο στιχουργός, Βασίλης Δήμας μαζί με το Νότη Σφακιανάκη αυτοαποκαλούνται ευαίσθητα παιδιά και εκφράζουν το παράπονο τους για το σύστημα. Κύριοι, δε μας πείθετε. Αν ήσαστε πραγματικά ευαίσθητοι, θα βρίσκατε τρόπο να διορθώσετε τα πράγματα, έστω και σε μικρό βαθμό. Γνωρίζουμε όλοι ότι θαύματα δε γίνονται, πόσο μάλλον να αλλάξουν τα πράγματα από τη μία μέρα στην άλλη. Στο κάτω κάτω, σε όποιον δεν αρέσει το σύστημα, απλά αποχωρεί αξιοπρεπώς εκφράζοντας την αντίθεσή του και δε συνεχίζει να το υποστηρίζει. Αλλά η ασφάλεια της επιτυχίας που λέγαμε παραπάνω είναι μια πολύ γλυκιά σειρήνα...
Αφού αναλύσαμε τους στίχους του τραγουδιού, ας μιλήσουμε για τη μουσική του. Σε γρήγορο ρυθμό, η μελωδία φαίνεται εξαρχής ότι είναι "επιθετική". Βοηθάει να καταλάβουμε τα νοήματα των στίχων και δίνει στον τραγουδιστή την άνεση να εκφραστεί με παράπονο, θυμό και ειρωνεία. Η παρουσία της παιδική χορωδίας στο ρεφραίν και τα γέλια τους στο φινάλε του κομματιού δίνουν έναν ιδιαίτερα περιπαικτικό τόνο στο σύνολο. Όσον αφορά την ερμηνεία του Νότη Σφακιανάκη σε αυτό το τραγούδι, κρίνεται ικανοποιητική. Πρόσφατα άκουσα την άποψη ότι δε θα μπορούσε άλλος τραγουδιστής να αποδώσει το κομμάτι τόσο ρεαλιστικά και επαναστατικά, όπως και ότι δε θα τολμούσε άλλος να κάνει λόγο για τα κακώς κείμενα του συστήματος. Όπως φαίνεται, η επαναστατικότητα είναι κύριο χαρακτηριστικό του τραγουδιστή εδώ και κάτι χρόνια. Ας θυμηθούμε τις παλιές καλές εποχές που οι δίσκοι του Νότη Σφακιανάκη πουλούσαν σαν "τρελοί" και ο ίδιος γινόταν ανάρπαστος όπου και να εμφανιζόταν, σε κέντρα ή στα ΜΜΕ... Σε κάποιο σημείο όμως η κατάσταση ξέφυγε από τα χέρια του, καθώς έχουμε ενδείξεις ότι έχει χάσει την παλιά του αίγλη. Δε γνωρίζουμε αν αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι το σύστημα δε συγχωρεί τους "αντιφρονούντες", οπότε τους αποδιώχνει ή στο ότι απλά βαρέθηκε ο κόσμος να εμφανίζεται ο Σφακιανάκης ως επαναστάτης χωρίς αιτία... Συμπερασματικά, το "Σύστημα" είναι ένα τραγούδι που τα λέει "έξω από τα δόντια", και μάλιστα εμφανίστηκε σε μία κρίσιμη καμπή της μουσικής βιομηχανίας. Όμως, δεν είναι αρκετό να κάνεις την (καλοπροαίρετη) κριτική σου και πέρα από αυτό να μην προσπαθείς για το καλύτερο. Κύριοι δημιουργοί του τραγουδιού, από λόγια έχουμε χορτάσει. Από πράξεις όμως; --- |
|||
 |
|