 |
|
|
|
|||
|
Πόσο
συχνά ονειρευόμαστε συντροφιά με ένα τραγούδι... Πόσες φορές μας
αγγίζει ένας στίχος, μια μελωδία, μια φωνή και δημιουργεί ευχάριστες
ή δυσάρεστες σκέψεις...
Στο ...ξέσπασμα της προηγούμενης εβδομάδας δεσμεύτηκα να σχολιάσω στη σημερινή στήλη το καλύτερο τραγούδι της προηγούμενης δεκαετίας, σύμφωνα με την ταπεινή μου άποψη βέβαια! Πρόκειται για το γνωστό "Να βάλω τα μεταξωτά" του Γιάννη Τσατσόπουλου και του Σωκράτη Μάλαμα, που ερμηνεύει η Χαρούλα Αλεξίου στο πρόσφατο άλμπουμ "Ζωντανή Ηχογράφηση από το Θέατρο του Λυκαβηττού - Σεπτέμβριος 2006". Μέρες
βαριές, χοντρές ψιχάλες Πάω
ν' αδειάσω το τασάκι Να
βάλω τα μεταξωτά Να
μπερδευτώ με τους εργάτες Έχει
ψυχρούλα και μ' αρέσει Το
άσθμα μου κι ο βρυχηθμός μου Τι σχόλια ή αναλύσεις μπορεί να κάνει κάποιος πάνω σε αυτούς τους αριστουργηματικούς στίχους... Το τραγούδι μιλάει για μια κατάσταση φθοράς, παρακμής και εγκατάλειψης που οφείλεται ίσως σε ερωτική απογοήτευση. Περιγράφοντας ο στιχουργός τα βαριά συναισθήματα που τον βασανίζουν (μοναξιά, ερήμωση, απόγνωση, παραίτηση, αρρώστια...) εξαιτίας ενός έρωτα που τον πληγώνει, προσπαθεί να τα ξορκίσει από μέσα του έχοντας ως όπλο την ειρωνεία. Για να μιλήσουμε απλά, κάνει αυτό που λέμε "θα σου δείξω εγώ!", δηλαδή προχωρά (ή απειλεί να προχωρήσει) σε πράξεις - αντίποινα τις οποίες αν εξετάσουμε κάτω από το πρίσμα της λογικής, δεν έχουν κανένα νόημα ή σκοπό! Δε διστάζει λοιπόν να εκθέσει τον εαυτό του σε συνθήκες που δεν έχουν καμία αξία ("στα εργοστάσια μπροστά / και στα σκουπίδια πλάι..." ), μόνο και μόνο για να προκαλέσει το πρόσωπο που τον ενδιαφέρει. Φυσικά, δεν εννοώ έκθεση μόνο σε περίεργες φυσικές συνθήκες (εργοστάσιο, σκουπίδια), αλλά έκθεση σε παρακμιακές συναισθηματικές εμπειρίες. Τι σημαίνει "να μπερδευτώ με τους εργάτες / να πω τον πόνο μου στις γάτες"; Ότι όντως θ' αναμειχθεί στο μπουλούκι των εργατών και ότι θα συνομιλήσει με τις γάτες που ανασκαλεύουν τα απορρίμματα; Όχι. Ή μάλλον, όχι μόνο! Σημαίνει ότι παραδίδεται, ότι δεν τον νοιάζει που έχει πέσει τόσο χαμηλά. Του αρκεί να αποδείξει στο πρόσωπο που τον πλήγωσε ότι δε λογαριάζει τίποτα και ότι είναι διατεθειμένος να ρίξει τον εαυτό του στο χαμηλότερο επίπεδο. Κάτι τέτοιο αξίζει όμως...; Στη συνέχεια, ο στιχουργός προειδοποιεί πως προσαρμόζεται σε όλες τις καταστάσεις, χωρίς όμως να το βάζει κάτω και, το βασικότερο, χωρίς να χάνει τον εαυτό του. Μ' αυτές τις προϋποθέσεις λοιπόν ίσως και ν' αξίζει! Οι λέξεις κλειδιά στους στίχους είναι βεβαίως: "μεταξωτά" και "φυσάει". Η φράση "Να βάλω τα μεταξωτά / και να φυσάει..." δίνει άμεση αίσθηση της ειρωνείας και της προσωπικής τρέλας που κουβαλάει ο πρωταγωνιστής της ιστορίας στην ψυχή του! Δώστε προσοχή στη χρήση αρχικά του πρώτου προσώπου (βάλω) κι έπειτα του τρίτου προσώπου (φυσάει). Στην πρώτη περίπτωση ο πρωταγωνιστής λαμβάνει μια πρωτοβουλία και αμέσως μετά αφήνεται στις συνθήκες για να κάνουν αυτές τα υπόλοιπα... Ο καταπληκτικός Γιάννης Τσατσόπουλος χάρισε στην ελληνική μουσική ένα εξαιρετικό τραγούδι, που κρύβει μέσα του απίστευτα συναισθήματα! Μας θυμίζει ότι κάποιες φορές μπορούμε να φτάσουμε στην παρακμή, έχοντας όμως εμείς το παιχνίδι στα χέρια μας... Κρίμα που ο περίφημος αυτός στιχουργός δεν έχει συμμετοχές στην ενεργή δισκογραφία. Ο Σωκράτης Μάλαμας, χαμηλών τόνων δημιουργός και πάντα εκφραστικός, έχει γράψει τη μελωδία του κομματιού που είναι φυσικά σε ρυθμό ζεϊμπέκικου... Αυτός ο ρυθμός μονάχα έχει τη μαγκιά που χρειάζεται για να αποδοθούν νοήματα τέτοιων θαρραλέων στίχων! Μην κοιτάτε που τα τελευταία χρόνια το ζεϊμπέκικο έχει εξευτελιστεί εντελώς, με την κουτσή Μαρία να τραγουδάει (;) ένα ζεϊμπέκικο προσδοκώντας να γίνει φίρμα και να της πετάνε γαρύφαλλα στην πίστα και με τον κάθε τυχαίο "δημιουργό" που γράφοντας μια μελωδία σε ρυθμό 9/8 νομίζει ότι με τον τρόπο αυτό καινοτομεί και ανυψώνει το λαϊκό τραγούδι... Λίγο σεβασμός βρε παιδιά...! Το "Να βάλω τα μεταξωτά" ερμηνεύει ζωντανά η Χάρις Αλεξίου και λέγοντας "ζωντανά" εννοώ τη λέξη με όλη της τη σημασία! Δε με ενδιαφέρει που η φωνή της παρουσιάζει πλέον κάποιες αστάθειες, δε με ενοχλεί που ακούγεται σαν να ζορίζεται (στα ρεφραίν), το μόνο που με νοιάζει είναι το γεγονός ότι η Χαρούλα των Ελλήνων ΕΡΜΗΝΕΥΕΙ το κομμάτι, το αποδίδει θεατρικά με εκπληκτικό τρόπο (αν δείτε το απόσπασμα από το DVD με τη συναυλία θα καταλάβετε τι εννοώ). Στην αρχή φαίνεται συγκρατημένη, μα μετά το πρώτο ρεφραίν, όταν πλέον σαν πρωταγωνίστρια αρχαίας τραγωδίας έχει ζήσει την παρακμή στο σώμα και στο αίμα της, αφήνεται εντελώς και το τραγούδι την οδηγεί εκεί που θέλει αυτό! Το φλογερό της βλέμμα τσακίζει κόκαλα και έχει όσες δόσεις ειρωνείας, παράνοιας και μελαγχολίας χρειάζεται... Γνωρίσαμε το τραγούδι από τη φωνή της μοναδικής Μελίνας Κανά. Δε θα μπω στη διαδικασία να συγκρίνω τις δύο τραγουδίστριες. Η Κανά είναι κι εκείνη εξαιρετική στην ερμηνεία της, απλώς όμως η Χαρούλα έχει ένα πλεονέκτημα παραπάνω, το γεγονός δηλαδή ότι το τραγούδι έχει ήδη μπει στο πετσί μας, το έχουμε βάλει μέσα μας βαθιά κι εκείνη έρχεται να μας δείξει πώς να το βιώσουμε ξανά... Η στήλη αυτή έχει ήδη αναφερθεί δύο φορές σε έργα της Χαρούλας Αλεξίου. Ο γράφων δε θα κουραστεί ποτέ να μιλάει για αυτήν τη σπουδαία τραγουδίστρια που κάθε της λέξη, κάθε της νότα είναι σαν δώρο από τον ουρανό και κάθε της παρουσία είναι μια μοναδική εμπειρία... Συνοψίζοντας, το "Να βάλω τα μεταξωτά" είναι ένα τραγούδι που έχουμε αγαπήσει πολύ! Το χαρακτηρίζω ως το καλύτερο τραγούδι τις προηγούμενης δεκαετίας έχοντας πλήρη συναίσθηση της σοβαρότητας αυτής της δήλωσης. Μπορεί οι συντελεστές του να μην είναι "πρώτα" ονόματα, αλλά αυτό ίσως είναι το νόημα τελικά: το να φτιάχνεις Τέχνη αθόρυβα, πρώτα για τον εαυτό σου και μετά για τους άλλους... --- |
|||
 |
|