Όταν η Χαρούλα Αλεξίου συνάντησε το Μάνο Λοΐζο...

"Για μένα, είναι ο πρώτος άνθρωπος που ζήλεψα και ήθελα να πω τραγούδια του. Θυμάμαι ότι, νεαρή τραγουδίστρια, είχα μόλις υπογράψει στη MINOS και ο Λευτέρης έγραφε τότε με το Μάνο τις "Θαλασσογραφίες". Έκανα φωνητικά στο "Παποράκι του Μπουρνόβα" και στον "Κουταλιανό", με τον Γιάννη Καλατζή". Έτσι θυμάται η Χαρούλα Αλεξίου την αρχή της συνεργασίας της με το Μάνο Λοΐζο. Βέβαια, τα δυο τραγούδια που αναφέρει δεν ανήκουν στις "Θαλασσογραφίες" του 1970, αλλά στον κύκλο τραγουδιών του '72 "Να 'χαμε τι να 'χαμε". Αυτό, όμως, είναι λεπτομέρεια... Άλλο έχει σημασία. Το ότι στη συνεργασία του Λοΐζου με την Αλεξίου - παρόλο που δεν ήταν ιδιαιτέρως εκτεταμένη - υπήρχε αυτό το κάτι, μια ξεχωριστή "χημεία", που δε βρίσκουμε σε άλλες συνεργασίες του συνθέτη με σπουδαίους ερμηνευτές των τραγουδιών του. Είναι ίσως και ο μύθος που μεγενθύνει κάποιες μνήμες, είναι και κάποια τραγούδια με ισχυρότατο σήμα όλα αυτά τα χρόνια, όπως, για παράδειγμα, το "Όλα σε θυμίζουν", είναι και οι πολύ συχνές αναφορές θαυμασμού της Χαρούλας στο μέντορά της δημιουργό. Κρατώ, ενδεικτικά, δύο απ' αυτές: "Ο Μάνος ήταν τρομερός μελωδός. Έγραφε πάντοτε άμεσες μελωδίες. Το πιο σημαντικό είναι, όμως, ότι μέσα στο χρόνο, η μουσική του είναι σαν να έχει γραφτεί σήμερα". (Περιοδικό "Δίφωνο", Σεπτέμβρης 1997).

"Καμιά φορά δοκίμαζε με τη φωνή μου τα τραγούδια που θα έλεγαν άλλοι. Μου ζητούσε να του πω δημοτικά. Χτύπαγε η καρδιά μου για τη στιγμή που θα μου έπαιζε ένα τραγούδι για μένα. Τον θαύμασα. Ήταν σπουδαίος ο φίλος Μάνος. Βούταγε στο άγνωστο κι έφερνε πάντα σπουδαία δώρα για την Ελλάδα". (Από το βιβλίο του Ισαάκ Σούση "Μάνος Λοΐζος - Μια μέρα ζωής", εκδόσεις "Ιανός").

Η αρχή μπορεί να έγινε με φωνητικά, όμως στη συνέχεια ο Μάνος Λοΐζος έγραψε για τη φωνή της Χαρούλας τέσσερα τραγούδια, που συμπεριλήφθηκαν στο δίσκο του "Καλημέρα ήλιε". Ήταν 1974, η Αλεξίου δεν είχε κυκλοφορήσει ακόμα τον πρώτο προσωπικό της δίσκο (αυτός ήρθε ένα χρόνο αργότερα, με "12 λαϊκά τραγούδια") και ο Λοΐζος ήταν, ήδη, ένα πολύ γερό χαρτί στη δισκογραφία με μεγάλους δίσκους και μεγάλες επιτυχίες. Στο "Καλημέρα ήλιε", το βασικό ερμηνευτικό ρόλο κρατούσαν ο Κώστας Σμοκοβίτης και η Αλέκα Αλιμπέρτη, δύο χαρακτηριστικές φωνές της δεκαετίας του εβδομήντα. Για την Αλεξίου, ο Λοΐζος φύλαξε τα τραγούδια του "Μια καλημέρα είν' αυτή", "Με φάρο το φεγγάρι" και "Τι να το κάνεις το κορμί" σε στίχους του ποιητή Δημήτρη Χριστοδούλου και "Ποιος το ξέρει που γυρνάς τη νύχτα αυτή" σε στίχους δικούς του.

Και μετά; Θα περάσουν πέντε χρόνια, ώσπου οι δυο τους να ξαναβρεθούν για να παρουσιάσουν "Τα τραγούδια της Χαρούλας". Κυκλοφόρησαν το 1979 και έχουν τη δική τους ιστορία, που θα μας επιτρέψετε να αφήσουμε για το δεύτερο μέρος του αφιερώματος την επόμενη εβδομάδα και να προχωρήσουμε σήμερα στα υπόλοιπα.

Το 1981 έχουμε την έκδοση ενός δίσκου, από τους πιο τρυφερούς και τους πιο αγαπησιάρικους της ελληνικής δισκογραφίας. Ήταν τα "Τραγούδια της χτεσινής μέρας". Εκεί η Χάρις Αλεξίου και η Δήμητρα Γαλάνη μοιράστηκαν και τραγούδησαν - σε δεύτερη εκτέλεση - δεκαπέντε αγαπημένες μπαλάντες. Ήταν τόσο ευαίσθητος και τόσο ιδιαίτερος ο τρόπος που οι δύο κορυφαίες μας ερμηνεύτριες απέδωσαν το υλικό, με αποτέλεσμα ο δίσκος να αγαπηθεί πολύ. Ανάμεσα στα "Τραγούδια της χτεσινής μέρας", θα βρούμε και τέσσερα τραγούδια του Μάνου Λοΐζου: "Ο αρχηγός" σε στίχους Λευτέρη Παπαδόπουλου και "Ο δρόμος" σε στίχους της Κωστούλας Μητροπούλου, από "Τα τραγούδια του δρόμου" και η "Τζαμάικα" μαζί με "Το παλιό ρολόι", αμφότερα σε στίχους Παπαδόπουλου, από το "Σταθμό".

Ένα χρόνο μετά, στις 17 Σεπτεμβρίου του 1982, ο Μάνος Λοΐζος έφυγε από τη ζωή. Σε μια συναυλία προς τιμήν του, που δόθηκε τρία χρόνια μετά το θάνατό του στο Ολυμπιακό Στάδιο - το 1985 - και εν συνεχεία πέρασε στη δισκογραφία, με τη φωνή της Χαρούλας βρίσκουμε αρκετά τραγούδια του Λοΐζου. Εδώ ακούστηκε από Αλεξίου και Νταλάρα και το "Πρωινό τσιγάρο" του Νότη Μαυρουδή και του Άλκη Αλκαίου: "Η μουσική του τραγουδιού είναι μία Ωδή προσαρμοσμένη στην ατμόσφαιρα της προσωπικότητας του Μάνου Λοΐζου (1937 - 1982), γεννημένου στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου που έζησε τη σύντομη ζωή του στην πατρίδα του στην Ελλάδα... Ο ρυθμός του ζεϊμπέκικου και το λαϊκό στυλ της ερμηνείας των φράσεων, φτιάχνουν ένα τοπίο μνήμης" (Νότης Μαυρουδής).

Πέρα απ' αυτά, σε όλα τα δισκογραφικά live της Αλεξίου, αρχής γενόμενης από το "A Paris" του 1986 μέχρι το Λυκαβηττό του 2005 με Μάλαμα και Ιωαννίδη, έχουν συμπεριληφθεί τραγούδια του Λοΐζου, που δε χρειάζεται να τα αναφέρουμε εδώ ένα προς ένα. Θα σταθούμε την επόμενη Τετάρτη μόνο στο διπλό cd από τη συναυλία του Ηρωδείου πέρυσι τον Ιούνιο, μια συναυλία "Αφιέρωμα στο Μάνο Λοΐζο".

Υπάρχει και κάτι ακόμα. Υπάρχει το "Σ' αγαπώ - σ' αγαπώ" του Μάνου Λοΐζου και του Λευτέρη Παπαδόπουλου, που από τις αρχές του '70 έφτασε στις μέρες μας φρεσκαρισμένο ενορχηστρωτικά στο "Παράξενο φως" (2000), με Αλεξίου και ολίγον από Χατζηγιάννη. Το πρωτόπε ο Γιάννης Καλατζής...

---