Ο δεύτερος από τους οκτώ συνολικά μεγάλους δίσκους που έκανε ο Γρηγόρης Μπιθικώτσης με στίχους του Κώστα Βίρβου στη δεκαετία του '70, μια συνεργασία που ουσιαστικά ολοκληρώθηκε το 1980 με τη «Μεγαλοπρέπεια». Οι δύο δημιουργοί είχαν κάνει μεγάλη επιτυχία το 1971 με το «Α-Ω», στο οποίο υπήρχαν σπουδαία τραγούδια όπως το ομώνυμο, το «Φέρε μια καλή», «Το θύμα ο Νικόλας», η «Σάντα Μαρία» και άλλα. Άλλωστε, η καλή «χημεία» τους είχε φανεί κι ένα δυο-χρόνια νωρίτερα με τα πασίγνωστα και διαχρονικά «Ο κυρ Θάνος» και «Στου Μπελαμή το ουζερί».

Επομένως, ακολούθησαν την ίδια «συνταγή» και προς το τέλος του 1972 που κυκλοφόρησε το «Ουράνιο τόξο», μόνο που σε κανέναν από τους δύο δίσκους δεν υπήρχε το όνομα του Βίρβου, αλλά οι στίχοι χρεώνονταν στον Μπιθικώτση. Ο λόγος είναι ότι ο στιχουργός είχε αποκλειστικό συμβόλαιο συνεργασίας με τη MINOS κι έτσι δεν επιτρεπόταν να γράψει για άλλες εταιρείες! Από το 1973 όμως και μετά με το «Πράσινο φως», η τάξη αποκαταστάθηκε...

Έχω τη γνώμη πως ο δίσκος που παρουσιάζουμε σήμερα είναι ο καλύτερος από τους οκτώ που έκαναν μαζί οι δυο τους. Περιλαμβάνει πολύ καλά έως εξαιρετικά τραγούδια, με μελωδίες γεμάτες έμπνευση από την πλευρά του «σερ» του ελληνικού τραγουδιού που «ντύνουν» ιδανικά τους στίχους του Κώστα Βίρβου. Τα περισσότερα είναι γραμμένα στο ρυθμό του ζεϊμπέκικου, ενώ υπάρχει κι ένα ...καλαματιανό! Πρόκειται για το υπέροχο «Όσα έρθουν κι όσα πάνε» που θεωρώ ότι μαζί με το ομότιτλο του δίσκου, το «Μια βαθιά υπόκλιση» και το «Ο μπατίρης ο Λουκάς» είναι οι καλύτερες στιγμές του άλμπουμ. Άλλωστε, ακούστηκαν πολύ την περίοδο που κυκλοφόρησαν. Από εκεί και πέρα, ξεχωρίζουν τα «Ο Φριτς, ο Μπρούνο κι ο Κωστής» και «Δυο αγάπες», χωρίς να υστερούν τα υπόλοιπα.

Δεύτερες φωνές κάνει η - πολύ νέα τότε - Αφροδίτη Μάνου (Αγλαΐα Δημητριάδου το πραγματικό της ονοματεπώνυμο) που είχε γίνει γνωστή ένα χρόνο νωρίτερα τραγουδώντας μαζί με τον Γιάννη Φέρτη το πασίγνωστο «Σαν με κοιτάς» και το «Ένα καλοκαίρι» σε μουσική του Γιάννη Σπανού για την περίφημη κινηματογραφική ταινία «Εκείνο το καλοκαίρι».

Στο εσώφυλλο του δίσκου υπάρχουν δύο φωτογραφικά πορτραίτα του Γρηγόρη Μπιθικώτση, το ένα εκ των οποίων χρησιμοποιήθηκε κατά κόρον τα επόμενα χρόνια σε εξώφυλλα ή εσώφυλλα τόσο σε προσωπικές συλλογές τραγουδιών, όσο και σε «ομαδικές» που συμμετείχε ο μεγάλος κι αξέχαστος τραγουδιστής. Πρόκειται για την «κλασική» φωτογραφία με το τσιγάρο στο χέρι...!

Τα τραγούδια του δίσκου
1. Ουράνιο τόξο
2. Κατεβασμένα τα ρολά
3. Κοσμοπολίτισσα
4. Ο τζέντλεμαν
5. Στο νάιτ κλαμπ
6. Ο Φριτς, ο Μπρούνο κι ο Κωστής
7. Μια βαθιά υπόκλιση
8. Ο μπατίρης ο Λουκάς
9. Δυο αγάπες
10. Όσα έρθουν κι όσα πάνε (Ο καπετάν Φλωριάς)
11. Ο Γιάννης ο μπεκρής
12. Με κατηγόρησαν

Αν το «Υποκρίνεσαι» ήταν ο δίσκος που επανέφερε δυναμικά στο προσκήνιο τον Στράτο Διονυσίου, το «Όλα είναι δανεικά» ήταν εκείνος που τον καθιέρωσε οριστικά και αμετάκλητα ως τον κορυφαίο λαϊκό τραγουδιστή της δεκαετίας του '80! Όχι φυσικά ότι δεν είχε διαγράψει μέχρι τότε μία λαμπρή πορεία στο χώρο, αλλά η περίοδος 1980-1990 ήταν η καλύτερη και πιο παραγωγική στην καριέρα του.

Ο δίσκος αυτός κυκλοφόρησε τον Νοέμβριο του 1981 και σάρωσε στην αγορά, αφού πούλησε περισσότερα από 100.000 αντίτυπα. Απολύτως δικαιολογημένα κατά τη γνώμη μου, αφού περιλαμβάνει ορισμένα πολύ καλά τραγούδια που ακούστηκαν τόσο εκείνη την εποχή, όσο και στα κατοπινά χρόνια. Πάνω απ’ όλα όμως, υπάρχει το «Τα πήρες όλα» που το θεωρώ ως το κορυφαίο που ερμήνευσε ο αξέχαστος Στράτος στην καριέρα του, αλλά και το καλύτερο που έγραψε ο Θανάσης Πολυκανδριώτης. Πολύ μεγάλο τραγούδι, το οποίο με συγκινεί κάθε φορά που το ακούω.

Έχει ενδιαφέρον να παραθέσουμε την ιστορία αυτού του κομματιού: Ο Γιάννης Πάριος έγραψε τους στίχους στο αεροπλάνο Αθήνα - Νέα Υόρκη και γυρνώντας τους έδωσε στον Πολυκανδριώτη, ο οποίος το μελοποίησε με αρκετή δυσκολία. Και τούτο γιατί εκείνη την εποχή είχε σοβαρό πρόβλημα με το χέρι του και δε μπορούσε να παίξει μπουζούκι, αλλά όπως είπε αργότερα ο ίδιος, το συγκεκριμένο τραγούδι τον κράτησε ζωντανό!

Στο πρώτο άκουσμα όμως, δεν άρεσε στον Διονυσίου: «Άφησέ τα αυτά και γράψε μου κανένα ζεϊμπέκικο», είπε χαρακτηριστικά στον συνθέτη. Με τα πολλά, μπήκε στο στούντιο αλλά δεν το έλεγε σωστά. Τότε, επενέβη ο Γιάννης Πάριος: «Στράτο, το τραγούδι λέγεται αλλιώς». «Πώς δηλαδή, ρε πιτσιρικά; Μπες και πες το εσύ» του απάντησε εκείνος. Πράγματι έτσι έγινε και μόλις τελείωσε, ο Διονυσίου ζήτησε την κασέτα και είπε ότι θα πάει μια βόλτα μέχρι τη Θεσσαλονίκη με το αυτοκίνητο, κατά τη διάρκεια της οποίας άκουγε διαρκώς το τραγούδι. Την επόμενη ημέρα, στάθηκε πίσω από το μικρόφωνο και το είπε όπως το ακούμε στο δίσκο: Καταπληκτικά και μοναδικά, με τη Λίτσα Διαμάντη στις δεύτερες φωνές...!

Η άλλη μεγάλη επιτυχία του δίσκου είναι το επίσης διαχρονικό «Και λέγε-λέγε», πάλι με την υπογραφή των Πολυκανδριώτη και Πάριου που είχαν ήδη μια πετυχημένη συνεργασία με τον Στράτο τα προηγούμενα χρόνια, με τραγούδια όπως «Βραδιάζει», «Μινόρε παράπονο», «Γιατί Θεέ μου η ζωή», «Τα μάζεψα τα πράγματα» κ.α.

Κατά τα άλλα, πολύ καλές στιγμές του δίσκου είναι και τα «Όλα είναι δανεικά», «Γυναίκα της καταστροφής», «Να 'σουνα εκείνη» και «Συγκρατήσου».

Παραγωγός του άλμπουμ ήταν ο Σπύρος Ράλλης και η ηχογράφηση έγινε στο στούντιο Polysound με ηχολήπτη τον Γαβριήλ Παντζή και βοηθό τον Δημήτρη Καραβάκη. Στις δεύτερες φωνές (όπως και στο «Υποκρίνεσαι» τον προηγούμενο χρόνο) η Χάρις Αλεξίου, ενώ την ενορχήστρωση και τη διεύθυνση ορχήστρας επιμελήθηκε ο Νέστορας Δάνας, με εξαίρεση τα τραγούδια των Τάκη Σούκα και Νίκου Ιγνατιάδη που επιμελήθηκαν οι ίδιοι οι συνθέτες.

Τα τραγούδια του δίσκου
1. Και λέγε - λέγε (Θ. Πολυκανδριώτη-Γ. Πάριου)
2. Τα πήρες όλα (Θ. Πολυκανδριώτη-Γ. Πάριου)
3. Γυναίκα της καταστροφής (Τ. Σούκα-Κ. Κοφινιώτη)
4. Να 'σουνα εκείνη (Θ. Καμπουρίδη-Κ. Λιβανού)
5. Συγκρατήσου (Αλ. Χρυσοβέργη-Σπ. Γιατρά)
6. Αγάπη σου ζητώ (Τ. Σούκα-Χ. Δρίγκου)
7. Όλα είναι δανεικά (Αλ. Χρυσοβέργη-Σπ. Γιατρά)
8. Του φιλιού το αλφαβητάρι (Τ. Σούκα-Α. Αξιώτη)
9. Σημάδια μου αφήνεις (Αλ. Χρυσοβέργη-Σπ. Γιατρά)
10. Με ξεγέλασες (Τ. Σούκα-Ν. Λουκά)
11. Μόνος έμαθα (Ν. Ιγνατιάδη)
12. Μη διστάζεις καρδιά μου (Γ. Παλαιολόγου-Α. Σπυρόπουλου)

Ο πρώτος προσωπικός δίσκος της Ελένης Βιτάλη στην τότε MINOS κι ένας από τους καλύτερους λαϊκούς της δεκαετίας του '80. Είναι περιττό βεβαίως να αναφέρω ότι η Βιτάλη είναι μια από τις σπουδαιότερες φωνές στην ιστορία του ελληνικού τραγουδιού, αλλά γνώμη μου είναι ότι της πάει περισσότερο το λαϊκό και δημοτικό, χωρίς αυτό φυσικά να σημαίνει ότι δεν έχει πει καταπληκτικά και μπαλάντες (λ.χ. «Ξαφνικός έρωτας»).

Το συγκεκριμένο άλμπουμ κυκλοφόρησε τον Απρίλιο του 1983 και γνώρισε μεγάλη επιτυχία στην εποχή του, βγάζοντας τραγούδια που έμειναν διαχρονικά στην καριέρα της ερμηνεύτριας όπως το ομότιτλο και το υπέροχο ζεϊμπέκικο «Ανοίχτε τα τρελάδικα». Ωστόσο, κατά την άποψή μου η καλύτερη στιγμή του δίσκου είναι το εναρκτήριο κομμάτι «Ποιο δρόμο να πάρω», με μια Βιτάλη να δίνει ρεσιτάλ ερμηνείας σ' ένα τραγούδι με ανατολίτικα στοιχεία. Ακούστε τα γυρίσματα και το λυγμό στη φωνή της και θα καταλάβετε τι σημαίνει «φωνή»...!

Άλλες εξαιρετικές στιγμές του άλμπουμ είναι τα «Ζήτω η ζωή», «Χάσαμε την επαφή μας», «Βροχή τα παράπονα» και «Ίδιος ο δρόμος», στο οποίο συμμετέχει τραγουδώντας και ο ίδιος ο Σούκας, ίσως για πρώτη και τελευταία φορά στη ζωή του.

Στο οπισθόφυλλο υπάρχουν φωτογραφίες συνθέτη και τραγουδίστριας, καθώς και ιδιόχειρο σημείωμα της Βιτάλη αφιερωμένο στον Τάκη Σούκα που περιγράφει αναμνήσεις από την εποχή που ο πατέρας της Τάκης Λαβίδας έπαιζε σαντούρι σε διάφορα γλέντια.

Παραγωγός ήταν ο Ηλίας Μπενέτος και η ηχογράφηση έγινε στο στούντιο Action με ηχολήπτη τον Γιάννη Σκιαδά και στο στούντιο Polysound με ηχολήπτη τον Γιάννη Σμυρναίο.