"Να
τα πούμε;"
Παραμονή
Χριστουγέννων σήμερα, τα παιδιά θα χτυπήσουν και πάλι τις πόρτες των σπιτιών
μας για να "τα πούνε"... Κάλαντα, όμως, "είπαν" και
έλληνες τραγουδιστές σε διάφορες δισκογραφικές εκδόσεις, μερικές απ' τις οποίες
θα θυμηθούμε σήμερα!
Πρώτη
και καλύτερη η Δόμνα Σαμίου, που το 1974 συγκέντρωσε και παρουσίασε κάλαντα
των Χριστουγέννων, της Πρωτοχρονιάς και των Φώτων - μαζί με κάλαντα του Λαζάρου
- από τη Θράκη, την Αστυπάλαια, την Κρήτη, τους Φούρνους Ικαρίας, τη Δυτική Μάνη,
τη Νάξο, την Πάτμο, την Ήπειρο, τη Σκύρο, τη Λευκάδα και τη Στερεά στο δίσκο "Ελληνικά
κάλαντα". Μια διαχρονική έκδοση, ό,τι πρέπει γι' αυτές τις μέρες, με
τον πίνακα του Νικηφόρου Λύτρα στο εξώφυλλο, που καλό θα είναι να μη λείπει από
τις δισκοθήκες των Ελλήνων.

Παραδοσιακά
κάλαντα Χριστουγέννων από την Ξάνθη και Πρωτοχρονιάς από τη Σάμο έψαλαν η Δήμητρα
Γαλάνη και ο Σπύρος Σακκάς στον live δίσκο "Μια Βραδιά μ' Ένα
Τραγούδι". Κυκλοφόρησε το 1985 και αποτύπωσε τη "συνάντηση"
των δύο ερμηνευτών στο "Δεύτερο Πρόγραμμα" της Ελληνικής Ραδιοφωνίας,
τα Χριστούγεννα του '83 και το Πάσχα του '84.
Ο
Χρόνης Αηδονίδης, ο Χρήστος Τσιαμούλης, ο Δημήτρης Υφαντής, η Σαβίνα Γιαννάτου,
η Ελευθερία Αρβανιτάκη, η Σοφία Παπάζογλου, ο Παντελής Θαλασσινός, η Κατερίνα
Παπαδοπούλου, ο Μιχάλης Tζουγανάκης ηχογράφησαν επίσης Χριστουγεννιάτικα και Αγιοβασιλιάτικα
κάλαντα απ' την ηπειρωτική και τη νησιωτική Ελλάδα. Γνωστοί και αγαπημένοι καλλιτέχνες
οι προαναφερόμενοι, συγκεντρώθηκαν στο cd "Σας τα 'παν άλλοι;"
και με τις φωνές τους μας βάζουν για τα καλά στο κλίμα των γιορτών, διατηρώντας
ζωντανό ένα έθιμο με βαθιές ρίζες στο χρόνο.

"Κάλαντα
και τρίγωνα
κάθε Χριστούγεννα
θυμάμαι ένα παιδί
μες στο θυμό βουτηγμένο
σ'
ένα πελώριο γιατί..."
τραγουδούσε ο Γιώργος Νταλάρας στο "Τραγούδι
για την Ελένη F" του Γκόραν Μπρέγκοβιτς, με στίχους του Χάρη Κατσιμίχα. Από
την πολύ επιτυχημένη συνεργασία του Νταλάρα με το "Νίνο Ρότα των Βαλκανίων"
- όπως αποκαλούν τον Μπρέγκοβιτς - στο δίσκο τους "Θεσσαλονίκη - Γιάννενα,
με δυο παπούτσια πάνινα", εν έτει 1997.

Απ'
την πλευρά του, ο Διονύσης Σαββόπουλος φωτίζει μια άλλη πλευρά της γιορτής:
"Χριστούγεννα
πάντα τσακωνόμαστε
και τι σου χρωστώ και τι μου χρωστάς
μια τύφλα εν τέλει
μοιραζόμαστε
κάν' το να αλλάξει αν μ' αγαπάς"...
Το
τραγούδι "Χριστούγεννα πάντα τσακωνόμαστε" θα το βρείτε στο cd του Σαββόπουλου
"Χρονοποιός", το τελευταίο με καινούργιο υλικό γραμμένο από τον
ίδιο στα τέλη του '99. Κάνω αυτή τη διευκρίνιση, επειδή ο Σαββόπουλος έδωσε το
παρόν του και μέσα στο 2008, όχι όμως με δικά του κομμάτια. Στο δίσκο "Ο
σαμάνος", τραγούδησε τραγούδια σε μουσική και στίχους ενός νεότερου ομοτέχνου
του, του Θανάση Παπακωνσταντίνου.

Μπορεί
να μη τραγούδησε κάλαντα, έψαλε, όμως, ύμνους αυτής της περιόδου. Ο λόγος για
τον Πέτρο Γαϊτάνο και για το cd "Φως εκ φωτός" (1998)
με μια επιλογή ύμνων του Δωδεκαημέρου, δηλαδή των Χριστουγέννων, της Πρωτοχρονιάς
και των Φώτων. Δεν είναι "κακός" ο Γαϊτάνος στην απόδοση των συγκεκριμένων
ύμνων, απλά έχω την αίσθηση ότι μετά τη μεγάλη επιτυχία του πρώτου του δίσκου
με ύμνους, της "Ώρας Ενάτης" (1995), βάλθηκε για λόγους εμπορικής επικαιρότητας
να κυκλοφορήσει με τη φωνή του μια σειρά από άλμπουμ με ανάλογο περιεχόμενο.

Κάλαντα
και τραγούδια των ημερών θα βρείτε σε πάρα πολλές δισκογραφικές εκδόσεις με τις
φωνές του Γιάννη Βογιατζή, της Νάνας Μούσχουρη, της Καίτης Γαρμπή, του Μιχάλη
Χατζηγιάννη, του Βαγγέλη Γερμανού, της Νίνας Λοτσάρη, της μικρής Δήμητρας Δουμένη
και του μικρού Χρήστου Σαντικάι, με τις παιδικές χορωδίες του Δημήτρη Τυπάλδου
και του Σπύρου Λάμπρου, με τον Γιώργο Κατσαρό και το σαξόφωνό του... Όλα αυτά,
ενταγμένα σε προχειροφτιαγμένες συλλογές τραγουδιών, που βαφτίζονται εορταστικές,
καλύπτουν καθαρά και μόνο τις ανάγκες της αγοράς και συγκεντρώνουν μια πλειάδα
ονομάτων, από Βόσσου και Μπίγαλη ως Καλλίρη κι από Τουρνά και Δάντη ως Ειρήνη
Μερκούρη... Αφήνω, που τα περισσότερα απ' αυτά τα τραγούδια είναι ενορχηστρωμένα
με τρόπο τυποποιημένο και μονότονο. Παρεμπιπτόντως, υπάρχουν και τα ...κατά Φοίβον
"Χριστούγεννα" με τη Δέσποινα Βανδή, αλλά και με τον Τόλη Βοσκόπουλο.
Αυτά και να μην υπήρχαν...
Κράτησα
για το τέλος τα "Χριστούγεννα" του Φοίβου Δεληβοριά, ένα
τραγούδι που υπάρχει στο τέταρτο προσωπικό άλμπουμ του τραγουδοποιού "Ο
καθρέφτης", του 2003:
"...Χριστούγεννα
τι
φταίω που αν λείπεις η ζωή μου διψά
το γαϊδουράκι της τραβάει αργά
να βρει
ένα πανδοχείο νυχτερινό
που να 'ναι ανοιχτό
ή έστω μια φάτνη να χωράει το
κενό.
Χριστούγεννα
χωρίς
αυτά ο χρόνος δεν ξεκινά
βοσκούς μαζεύω, μάγους από μακριά
γιορτάζω για
ν' αλλάξουμε οριστικά
χρόνια πολλά
χωρίς να προσποιούμαι τίποτα πια".

Κλείνοντας,
θέλω να ευχηθώ σε όλους και σε όλες Χαρούμενα Χριστούγεννα! Ιδιαιτέρες
ευχές στο Σταμάτη Κραουνάκη, που αύριο έχει γενέθλια...
Χρόνια
πολλά!
---