Τραγούδι : "Επιτέλους μόνη"
Στιχουργός : Ηλίας Φιλίππου
Συνθέτης : Δημήτρης Κορδατζής
Ερμηνευτής : Κατερίνα Στανίση

Το τελευταίο cd της Κατερίνας Στανίση "Θυμήσου", το οποίο κυκλοφόρησε πρόσφατα, μου προκάλεσε διάφορες σκέψεις τις οποίες μοιράζομαι μαζί σας...

Πόσες μείνανε; Πόσες μεγάλες κυρίες του καθαρόαιμου λαϊκού μείνανε; Ελάχιστες. Η Κατερίνα Στανίση είναι μία από αυτές τις ελάχιστες. Η απόλυτη λαϊκή τραγουδίστρια με τις απίστευτες χαμηλές νότες της είναι από εκείνες τις ελάχιστες που καταφέρνουν να τραγουδούν άριστα τα λαϊκά τραγούδια και να μας κάνουν να αγαλλιάζουμε σε κάθε νότα που βγαίνει από το αυθεντικό λαϊκό της λαρύγγι.

Τα πράγματα με το λαϊκό τραγούδι δεν τα βλέπω και πολύ ρόδινα. Τι μέλλον μπορεί να έχει το λαϊκό τραγούδι όταν οι νεότερες γενιές δεν το υποστηρίζουν και δεν το αγαπούν; Όχι "άδικα". Πώς να αγαπήσεις κάτι όταν δεν το γνωρίζεις; Πώς να το γνωρίσεις όταν δεν το νιώθεις, δεν το συμμερίζεσαι;

Όταν οι γνήσιες λαϊκές φωνές που βγαίνουν από τη μάζα των νέων τραγουδιστών είναι λίγες και τις πνίγει το λαϊκό-ποπ (λανθασμένη ουσιαστικά ορολογία) και η ελαφρότητα; Όταν τα περισσότερα τραγούδια πλέον δεν είναι ούτε ελληνικά, ούτε αγγλικά, ούτε ανατολίτικα, ούτε δυτικά, ούτε καν ...πρωτότυπα. Είναι συνήθως μια μίξη φθήνιας και μια προσποίηση για πρόοδο πατώντας στο μονοπάτι της μουσικής παγκοσμιοποίησης. Ποιος θα βοηθήσει και θα στηρίξει τις γνήσιες λαϊκές φωνές όταν αυτές αδικούνται; Που είναι π.χ. η Ελεάννα Παπαϊωάννου; Πόση υπομονή έκανε η Πάολα μέχρι να βρει δουλειά στην Αθήνα; Πόσο πολεμήθηκε η Νατάσα Θεοδωρίδου; Γιατί η Κατερίνα Στανίση δεν είναι δίπλα στο νεαρό Θάνο Πετρέλη στην διαφημιστική αφίσα του χειμερινού τους προγράμματος;

Με ευκαιρία το τελευταίο αναφερόμενο παράδειγμα και για όσους αγαπάτε το γνήσιο λαϊκό, μη χάσετε φέτος το χειμώνα τις προαναφερθείσες όπου και αν τραγουδούν, όπως επίσης και την Ελένη Βιτάλη που επανέρχεται ανανεωμένη.

Το θέμα μου : Το ζεϊμπέκικο των 9/8.

Για την ιστορία του ζεϊμπέκικου έχω ακούσει πολλά. Μου είπαν για τους Ζεϊμπέκους, τους θρυλικούς ληστές της Ανατολίας. Ήταν Ζεϊμπέκες ή Ζεϊμπέκηδες; Ήταν Έλληνες από την Θράκη που μετανάστευσαν στην Προύσα και τ' Αϊδίνι; Είναι αλήθεια ότι οι Ζεμπέκηδες σιγά σιγά εξισλαμίστηκαν; Λέγεται ότι από τα έθιμα της μακρινής πατρίδας τους επέζησε και εξακολουθεί να επιζεί θριαμβευτικά ως τις μέρες μας ο ζεϊμπέκικος χορός, ο οποίος, αρχικά, ήταν καθαρά αντρικός χορός, αργός και βαρύς. Περιελάμβανε πολύ συχνά επίδειξη οπλομαχητικής και είχε τις ρίζες του σε αρχαίο Θρακικό χορό. Στη Μικρά Ασία οι παλιοί αυτοί Θρακικοί ρυθμοί κατέληξαν να παίζονται με τα τοπικά έγχορδα όργανα ενώ σιγά σιγά με την πάροδο του χρόνου, άρχισαν να χρησιμοποιούνται και κάποιες συγκεκριμένες ελάσσονες μουσικές κλίμακες, που ήταν ιδιαίτερα διαδεδομένες και αγαπημένες στις περιοχές εκείνες. Έτσι η μουσική εξελίχθηκε ακολουθώντας το χρώμα της Μ. Ασίας και διαφοροποιήθηκε αρκετά. Ο ζεϊμπέκικος χορός διαφοροποιήθηκε και αυτός. Όμως διατηρήθηκαν τα βασικά χαρακτηριστικά του και πάνω από όλα διατηρήθηκε ο μοναδικός και χαρακτηριστικός ρυθμός του, τα 9/8.

Ο ζεϊμπέκικος είναι χορός βασισμένος στον αυτοσχεδιασμό. Αυτή η δυνατότητα αυτοσχεδιασμού, η δυνατότητα έκφρασης είναι που έκαναν τον ζεϊμπέκικο έναν από τους πιο δημοφιλής λαϊκούς χορούς στις μέρες μας.

Από δηλώσεις διαφόρων συγκρατώ: "το ζεϊμπέκικο θέλει μαγκιά που λείπει σήμερα", "υπάρχουν δυο πράγματα που δεν μου αρέσει να βλέπω να τα κάνει γυναίκα. Το ένα είναι να χορεύει ζεϊμπέκικο", "Γυναίκα και ζεϊμπέκικο ήταν ένα ταμπού. Κάποιες τόλμησαν να το ξεπεράσουν. Δεν ήταν, όμως, όλες σαν τη Λιλή Ζωγράφου που χόρευε ζεϊμπέκικο στη Μπέλλου". Το πέρασμα του χρόνου κάνει κάποιες από αυτές τις δηλώσεις (δεν έχει σημασία πόσα χρόνια πριν και από ποιους ειπώθηκαν) να μοιάζουν βγαλμένες από το χρονοντούλαπο της ιστορίας.

Με μπέρδεψαν και οι δηλώσεις και οι διάφορες ιστορίες. Γνωρίζω πως αυτό που ο χρόνος δεν αλλοίωσε είναι ο τρόπος που βγάζει το ζεϊμπέκικο περηφάνια, ανεξαρτησία, ίσως και ανακούφιση ...Επιτέλους μόνη... αλλά και βαρύ πόνο σαν μια παθιασμένη προσευχή, σαν μια παράκληση και έκκληση.
Κομμένη από τα πισωγυρίσματα, τέρμα οι τσιριτζάτζουλες. Λίγα λόγια ...τελευταία φορά που για σένα μιλάω... και λίγα ρήματα ...τελευταίος καφές, τελευταίο τσιγάρο...

Τυχεροί οι καταξιωμένοι δημιουργοί Δημήτρης Κορδατζής και Ηλίας Φιλίππου που η φωνή της Κατερίνα Στανίση έδωσε χρώμα στο τραγούδι τους.

Να είστε καλά και να τραγουδάτε όποτε βρίσκεται ευκαιρία...

Μάρθα Μανώλη
martha@musiccorner.gr