"Είναι ν' απορείς" & "Πάρ' τον δρόμο"

Είναι ν' απορείς όταν σε στέλνουν στον αγύριστο.
Το ένα τραγούδι σε στέλνει με τους στίχους του και το άλλο με την ενορχήστρωσή του!

Νότης Σφακιανάκης

Ερμηνεύω ή τραγουδώ; Ανάμεσα στις δυο λέξεις υπάρχει διαφορά.
Η ποίηση είναι ιερή δημιουργία, ποτέ δεν είναι σοβαροφανής. Η ανάγνωσή της απαιτεί γνώση και όταν αυτή δεν υπάρχει απαιτεί τουλάχιστον σεβασμό. Η προσπάθεια να τραγουδήσεις ποίηση θέλει ευθύνη.

Ο Νότης Σφακιανάκης διαθέτει μία εξαιρετική φωνή η οποία σε συνδυασμό με την ιδιαίτερη προσωπικότητά του, τον έχουν δικαίως καθιερώσει σε άρχοντα της νυχτερινής ζωής.
Έχει τραγουδήσει υπέροχα τραγούδια και μέχρι σήμερα ό,τι τραγουδά μου είναι ιδιαίτερα αγαπητό.
Στον τελευταίο του δίσκο παρατήρησα μια γενικότερη στασιμότητα - και όχι μόνο - όσον αφορά το στιχουργικό μέρος των τραγουδιών, με κορύφωση το "Πάρ' το δρόμο".
Το τραγούδι "Είναι ν'απορείς" στο οποίο επίσης θα αναφερθώ, σαφέστατα αποτελεί ένα από τα καλύτερα ποιητικά τραγούδια του περασμένου αιώνα και ο μόνος λόγος που τοποθετώ τα σχόλια μου για τα δυο τραγούδια στο ίδιο άρθρο είναι γιατί η τεράστια ποιοτική αντίθεσή τους επιβεβαιώνει το δικαιολογημένο των αποριών μου.

Για τον Ηλία Φιλίππου που έγραψε το "Πάρ' το δρόμο" και την επιτυχημένη στιχουργική πορεία του έχω αναφερθεί στο παρελθόν. Το αναφερόμενο κομμάτι δεν νομίζω ότι θα περιλαμβανόταν στις μεγάλες του επιτυχίες.

"Είναι ν' απορείς", στιχουργός Μαρίνα Λαμπράκη. Αναφερόμαστε σε ποίηση...
Η ποίηση είναι μια προσπάθεια ανάπλασης του φανταστικού, του μη ορατού, του υπερβάλλοντος. Ο ποιητικός λόγος καταφέρνει να βγάζει στην επιφάνεια φανταστικές προβολές εικόνων, καταστάσεων, συναισθημάτων που το πραγματικό από μόνο του δεν αποδίδει. Ακόμα και στην πιο "δύσκολη" μορφή της είναι αληθινή. Διαθέτει το χάρισμα να ανατρέπει την έννοια του χρόνου, αναπλάθει τον ήχο των λέξεων, ποιεί.

Σε ποιον αρέσει να τον στέλνουν στον ...αγύριστο; Είναι ν' απορείς.
Με το "Παρ' το δρόμο" μπορεί να ταυτιστεί μόνο μια μερίδα ανδρών οι οποίοι νιώθουν αγανακτισμένοι με τη συμπεριφορά της γκόμενας και τη στέλνουν να πάει εκεί που δεν έχει επιστροφή. Αναρωτιέμαι, υπάρχουν τέτοιοι άντρες τόσο "μάγκες"; Να μην πω πως και μόνο από στοιχειώδη ευγένεια τέτοιες κουβέντες ένας κύριος δεν λέει σε μια γυναίκα.
Ευγενής ή αγενής ο "μάγκας" είναι συνήθως ο τύπος που η γκόμενα τον ξεφτιλίζει, του τα φοράει, τον παίζει και γενικότερα τον κάνει περίγελο. Αυτό είναι που τον κρατάει και στην τσίτα. Γιατί το "στον αγύριστο" ο τύπος δεν τολμά να της το πει, μην τυχόν και τη χάσει. Αρκείται να πηγαίνει στο Έναστρον και να το τραγουδά εκεί μόνο ή όταν το ακούει στο cd, γιατί αν τολμήσει και της το πει "Εγώ είμαι στρατηγός και τα λέω τσεκουράτα" θα λάβει ως απάντηση το ..."Μπούλη, ρούφα το αυγό σου"!

Είναι ν' απορείς. Για το πόσα συναισθήματα, εικόνες, στιγμές, ελπίδες, απογοητεύσεις και όνειρα μπορούν να χωρέσουν σε ένα μικρό ποίημα.
"...που βρέθηκε τόση αγάπη όλη σ' ένα στενό σάκο στην καρδιά σου... που βρέθηκε τόση απουσία όλη σε ένα βλέμμα στα μάτια σου..." Αυτή είναι η μαγεία της ποίησης!

Ο Κώστας Καράλης, ο πρώτος που τραγούδησε το "Είναι ν' απορείς", είναι ένας σπουδαίος ερμηνευτής ο οποίος έχει τραγουδήσει, μεταξύ άλλων, και το Σπασμένο Καράβι. Ίσως κάποιοι δεν τον γνωρίζουν ή τον έχουν ξεχάσει μιας και η καριέρα του άρχισε την δεκαετία του '60 και συνεχίστηκε με το Νέο Κύμα. Ο τρόπος που ερμήνευσε την αρχική εκδοχή του τραγουδιού παραμένει αξεπέραστος.

Ο Νότης Σφακιανάκης μπαίνει με την απαιτούμενη συναισθηματική ένταση στην αρχή του πρώτου κουπλέ αλλά μετά ξεθυμαίνει, βγαίνει από το δρόμο. Φέρνει το κομμάτι σε μονοπάτι που δεν του αρμόζει.
Άστοχη η προσθήκη του αποσπάσματος από το τραγούδι "Regiment" των Brian Eno και David Byrne. Περισσότερο πετυχημένη βρήκα την έναρξη με το βιολί. Ταίριαζε καλύτερα με το κλίμα του τραγουδιού.
Επίσης η ενορχήστρωση του Δημήτρη Μπέλλου ο οποίος κατά τα άλλα είναι ένας εξαιρετικός μουσικός και έχει αποδείξει την αξία του με τη μέχρι τώρα πορεία του, ήταν αυτό που σε αργκό θα λέγαμε ξεκάρφωτη.

Βέβαια για να κάνω και το συνήγορο του ...αγύριστου, κάποιοι μπορεί να θεωρούν τέχνη αυτή την προσπάθεια. Περί ορέξεως κολοκυθόπιτα.
Μπορεί επίσης κάποιοι να μην καταλαβαίνουν τη διαφορά στο ύφος ερμηνείας μεταξύ των Σφακιανάκη και Καράλη στο συγκεκριμένο τραγούδι αλλά δε δύναμαι να δώσω περισσότερες επεξηγήσεις για κάτι που δεν αποδίδεται με το γραπτό λόγο.

Νιώθω πως προσπαθώ να εξηγήσω τη μοναδικότητα των σπιτικών γεύσεων σε κάποιον που όλη του τη ζωή τρώει σε fast food. Γίνεται να του δώσω να καταλάβει τι εννοώ; Δεν έχει κριτήριο σύγκρισης, δε μπορεί να καταλάβει αν δε γευτεί και τις δυο γεύσεις.

Να σας προτείνω, αν αγοράσετε την τελευταία δισκογραφική δουλειά του Νότη Σφακιανάκη, να προτιμήσετε αυτή με το έξτρα dvd το οποίο περιλαμβάνει μια αρκετά ενδιαφέρουσα συνέντευξη του Νότη.

Νότης Σφακιανάκης "Είναι ν' απορείς"
από το άλμπουμ "Ανα...γέννησις"

Είναι ν' απορείς, που χάθηκε τόσο φως
όλο σ' ένα δίσκο στον ήλιο.
Είναι ν' απορείς, που βρέθηκε τόσο χρυσάφι
όλο σ' ένα ξανθό κεφάλι στο φεγγάρι

Είναι ν' απορείς, που βρέθηκε τόση αγάπη
όλη σ' ένα στενό σάκο στην καρδιά σου.
Είναι ν' απορείς, που βρέθηκε τόση απουσία
όλη σε ένα βλέμμα στα μάτια σου.

Είναι ν' απορείς...