Ένας
δίσκος ήρθε απ' τα παλιά!
Οι
δίσκοι που ποτέ δεν ξεχνάμε...!
|
Παρασκευή
15 Ιουνίου 2007
|
Η
στήλη αυτή του musiccorner έχει ως στόχο να θυμίσει στους παλαιότερους
και να προτείνει στους νεότερους μια σειρά από δίσκους 33 στροφών
που εκδόθηκαν σε μια «χρυσή» περίοδο για το ελληνικό τραγούδι.
Τότε που μεσουρανούσαν μεγάλοι συνθέτες, ποιητές και στιχουργοί,
αλλά και ερμηνευτές. Τότε που ένας νέος δίσκος του Θεοδωράκη,
του Χατζιδάκι, του Ξαρχάκου, του Μούτση, του Λοΐζου και τόσων
άλλων σπουδαίων μουσικών αποτελούσε καλλιτεχνικό και πολιτισμικό
γεγονός!
Οι δίσκοι που θα παρουσιάσουμε, χωρίζονται σε δύο κατηγορίες:
Σε αυτούς που σήμερα χαρακτηρίζονται «κλασικοί» κι έγραψαν τη
δική τους ξεχωριστή ιστορία στο ελληνικό τραγούδι, αλλά και σε
κάποιους που μπορεί να μην είχαν την αποδοχή και την «αναγνωρισιμότητα»
που τους άξιζε την εποχή που εκδόθηκαν, κρύβουν όμως «διαμάντια»
που έστω και μετά από τόσα χρόνια δεν είναι αργά να βγουν στην
επιφάνεια...
Η
σημερινή στήλη είναι αφιερωμένη σε δίσκους κοινωνικοπολιτικού
περιεχομένου που κυκλοφόρησαν στον πυρετό της μεταπολίτευσης
και παρά τη «μέγγενη» της λογοκρισίας, κατάφεραν να κερδίσουν
τη μάχη με το χρόνο και να αποτελούν ακόμη και σήμερα σημείο
αναφοράς για εκείνη την περίοδο. Μπορεί η θεματολογία τους
να μην αγγίζει πλέον την πλατιά μάζα του κόσμου, ωστόσο
έπαιξαν σημαντικό ρόλο στην ελληνική κοινωνία τουλάχιστον
στα πρώτα χρόνια μετά την πτώση της δικτατορίας και αξίζουν
μιαν αναφορά, έτσι για να μη ξεχνάμε το πρόσφατο παρελθόν
της πατρίδας μας...
|
|
ΘΩΜΑΣ
ΜΠΑΚΑΛΑΚΟΣ - ΔΙΟΝΥΣΗΣ ΤΖΕΦΡΩΝΗΣ
«ΤΑ ΑΓΡΟΤΙΚΑ» (ΜINOS
MSM 264)
|
Δίσκος
προορισμένος για συγκεκριμένη επαγγελματική τάξη, όπως αρκετοί
που εκδόθηκαν εκείνη την περίοδο μέσα στον απόηχο της μεταπολίτευσης
όπου η διάθεση για «αγωνιστικά» τραγούδια ήταν διάχυτη.
Στο πλαίσιο αυτό λοιπόν, ο Θωμάς Μπακαλάκος και ο
Διονύσης Τζεφρώνης φτιάχνουν «Τα αγροτικά»
που ήταν κομμένα και ραμμένα για τη φωνή του - πολύ νέου
δισκογραφικά - Βασίλη Παπακωνσταντίνου (χαρακτηριστική
η φωτογραφία του που υπάρχει στο οπισθόφυλλο). ¶λλωστε,
είναι και η πρώτη προσωπική δουλειά του ερμηνευτή που ήδη
είχε κάνει αίσθηση τραγουδώντας Μάνο Λοΐζο και Μίκη Θεοδωράκη
προς το τέλος του 1974.
Το
συγκεκριμένο άλμπουμ κυκλοφόρησε τον Δεκέμβριο του 1975
και βεβαίως ο τίτλος μιλάει από μόνος του σχετικά με το
περιεχόμενό του. Τα βάσανα της αγροτιάς, οι οικονομικές
δυσκολίες και οι αγώνες της δοσμένες μουσικά με έντονους
«εμβατηριακούς» κι «επαναστατικούς» ρυθμούς, από τους οποίους
ακούστηκε περισσότερο το «Όχι δεν πουλάμε». Υπάρχουν αναφορές
ακόμη και στο Κιλελέρ («Να θυμηθούμε χωριανοί απόψε τον
Αντύπα»), ενώ γενικότερα ο δίσκος δεν είναι για απλή ακρόαση
ή διασκέδαση, αλλά για ηχητική επένδυση σε κάποια αγροτική
διαδήλωση ή απεργία...
Αυτό
βεβαίως δε σημαίνει ότι δεν έχει και μουσικό ενδιαφέρον,
καθώς ο Μπακαλάκος στηρίζεται κατά βάση σε μελωδίες που
προσεγγίζουν το δημοτικό τραγούδι χρησιμοποιώντας ανάλογου
ύφους όργανα όπως βιολί, λαούτο, κλαρινέτο κ.τ.λ. Ο ίδιος
ο συνθέτης ερμηνεύει ένα τραγούδι με μια φωνή που έμοιαζε
πολύ στον Νίκο Ξυλούρη, ενώ έχει γράψει στίχους και σε άλλα
δύο. Όσο για την ερμηνεία του Παπακωνσταντίνου, ιδανικότερη
δε θα μπορούσε να είναι...
Στο
εσώφυλλο του δίσκου υπάρχει ένα κείμενο γραμμένο από τους
δημιουργούς που αναφέρεται στο χρονικό των αγώνων που έκαναν
κατά καιρούς οι αγρότες για ν' απαλλαγούν από τους τσιφλικάδες,
καθώς και φωτογραφίες από διάφορες κινητοποιήσεις της εποχής
εκείνης. Οι συντελεστές αφιερώνουν το άλμπουμ «στους νέους
αγώνες της αγροτιάς».
Παραγωγός
ήταν ο Αχιλλέας Θεοφίλου και η ηχογράφηση έγινε στα στούντιο
της Columbia με ηχολήπτη τον Στέλιο Γιαννακόπουλο και στο
Polysound με ηχολήπτη τον Γιάννη Σμυρναίο. Η ενορχήστρωση
και η διεύθυνση της ορχήστρας ανήκει στον Τάσο Καρακατσάνη.
Τα
τραγούδια του δίσκου
1. Όχι δεν πουλάμε (στίχοι Θ. Μπακαλάκου)
2. Αυτή είναι η αγροτιά
3. Γεια και χαρά σας βρε πατριώτες!
4. ¶γονη γραμμή
5. Τα μάθαμε-τα μάθαμε (τραγούδι Θ. Μπακαλάκος)
6. Ήταν παιδί της αγροτιάς
7. Ο Αντύπας
8. Απεργία
9. Μετανάστευση
10. Ο γερο-αγρότης (στίχοι Θ. Μπακαλάκου)
11. Εσύ μαζεύεις τη σοδειά
12. Αγαπημένη
13. Πανηγύρι
|
|
ΜΑΝΟΣ
ΛΟΪΖΟΣ - ΦΩΝΤΑΣ ΛΑΔΗΣ
«ΤΑ ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ ΜΑΣ» (MINOS MSM 279)
|
Ο
πιο «κλασικός» δίσκος της εργατικής τάξης και ίσως ο μόνος
αυτής της θεματολογίας που άντεξε μέσα στα χρόνια, μια και
τα περισσότερα τραγούδια εξακολουθούν ν' ακούγονται ακόμη
και σήμερα στις εκάστοτε πορείες και απεργίες συνδικάτων
και ομοσπονδιών! Κυκλοφόρησε τον Οκτώβριο του 1976 με ερμηνευτή
τον Γιώργο Νταλάρα, ο οποίος μέχρι τότε είχε στηρίξει
ένα μεγάλο κομμάτι της καριέρας του τραγουδώντας σχεδόν
όλα τα κομμάτια πολιτικοκοινωνικού περιεχομένου που έγραψε
ο αξέχαστος Μάνος Λοΐζος («Αχ χελιδόνι μου, «Ήλιε
μου σε παρακαλώ», «Ο Λιόντας» κ.α.).
Μπορεί
βεβαίως τότε η δημοκρατία να μετρούσε δύο χρόνια «αποκατάστασης»,
ωστόσο οκτώ από τα τραγούδια του δίσκου δεν ξέφυγαν από
την «τσιμπίδα» της λογοκρισίας και η μετάδοσή τους απαγορεύτηκε
από τα ραδιοτηλεοπτικά μέσα ενημέρωσης. Αυτό οδήγησε τους
συντελεστές στο να καταγγείλουν δημοσίως το γεγονός και
τον συνθέτη να τα παρουσιάσει σε μια μεγάλη συναυλία τον
Δεκέμβριο του 1976 στο γήπεδο της Νέας Σμύρνης, ως αντιπερισπασμό
στην απαγόρευση των - αποκλειστικά τότε - κρατικών σταθμών.
Να
σημειώσουμε ότι είναι η πρώτη δισκογραφική δουλειά με νέο
υλικό που κυκλοφορεί ο Λοΐζος μετά τη μεταπολίτευση, αφού
είχαν προηγηθεί «Τα τραγούδια του δρόμου» και «Τα νέγρικα»
που γράφτηκαν πριν ή κατά τη διάρκεια της επταετίας και
δεν εκδόθηκαν για προφανείς λόγους...
Πάντως,
πέρα από τις αναφορές τους στο σύνολο της εργατικής τάξης,
τα περισσότερα από «Τα τραγούδια μας» είναι γραμμένα
σε λαϊκούς δρόμους και σημείωσαν τεράστιες πωλήσεις, αφού
ξεπέρασαν τις 100.000 αντίτυπα. Σχεδόν όλα ακούστηκαν, όμως
«εθνικοί ύμνοι» των εργατών έγιναν και παραμένουν τα πασίγνωστα
«Πάγωσε η τσιμινιέρα» και «Το δέντρο», καθώς επίσης και
το «Λιώνουν τα νιάτα μας».
Να
πούμε ακόμη ότι ο συνθέτης ήθελε να ηχογραφήσει την «Τσιμινιέρα»
στα ναυπηγεία του Σκαραμαγκά με χορωδία αποτελούμενη από
εργαζόμενους εκεί, ωστόσο κάτι τέτοιο ήταν αδύνατο κι έτσι
συμβιβάστηκε με μιαν απλή χορωδία στο στούντιο υπό τη διεύθυνση
του Γιώργου Κακίτση. Δεύτερες φωνές κάνει η Πίτσα Παπαδοπούλου
και στο «Ρημάξαν τα χωριά μας» ακούγονται οι Γιώργος Ζωγράφος,
Βασίλης Παπακωνσταντίνου, Πάνος Λαμπρόπουλος και Θωμάς Μπακαλάκος.
Εξάλλου,
στον ίδιο κύκλο περιλαμβάνονταν και τα τραγούδια «¶νεργος»
και «Στη διαδήλωση» που όμως δεν ηχογραφήθηκαν τότε και
κυκλοφόρησαν το 1981 σε δίσκο 45 στροφών με ερμηνευτή τον
Μπάμπη Αντωνίου.
Στο
εσώφυλλο του δίσκου υπάρχουν όλοι οι στίχοι των τραγουδιών,
καθώς και φωτογραφίες συνθέτη και στιχουργού. Η παραγωγή
ήταν του Αχιλλέα Θεοφίλου και η ηχογράφηση έγινε στα στούντιο
της Columbia με ηχολήπτη τον Στέλιο Γιαννακόπουλο και βοηθούς
τους Μίμη Καννή και Μανώλη Ψαρρά.
Τα
τραγούδια του δίσκου
1. Λιώνουν τα νιάτα μας
2. Πάγωσε η τσιμινιέρα
3. Στη δουλειά και στον αγώνα
4. Ο Στράτος
5. Ρημάξαν τα χωριά μας
6. Το δέντρο
7. Αχ πατρίδα μου καημένη
8. ¶λλο τίποτε δε μένει
9. Μέγαρα
10. Μετανάστες
11. Απ' τη συνοικία
12. Πάγωσε η τσιμινιέρα (Χορωδία)
|
|
«Η
ΜΑΡΙΑ ΦΑΡΑΝΤΟΥΡΗ ΤΡΑΓΟΥΔΑΕΙ ΜΠΡΕΧΤ»
(MINOS MSM 355)
|
Πρόκειται
για την πρώτη αναλυτική παρουσίαση ενός μεγάλου μέρους από
τη δουλειά του Μπέρτολντ Μπρεχτ μεταφρασμένο στα
ελληνικά και φυσικά δε νομίζω ότι θα μπορούσε να βρει ιδανικότερη
ερμηνεία από εκείνη της Μαρίας Φαραντούρη. Ο δίσκος
κυκλοφόρησε τον Οκτώβριο του 1979 κι έπεσε κι αυτός θύμα
απαγόρευσης, καθώς σύμφωνα με απόφαση της επιτροπής ελέγχου
της ΕΡΤ δεν επετράπη η αναμετάδοση των τραγουδιών από τα
ραδιοτηλεοπτικά ΜΜΕ.
Παρόλα
ταύτα, δεν παύει ν' αποτελεί ένα σημαντικότατο ντοκουμέντο
για τη ζωή και το έργο του Γερμανού δημιουργού, ο οποίος
έζησε ένα πολυκύμαντο βίο και δέχτηκε ουκ ολίγες επικρίσεις
και διώξεις για τις πεποιθήσεις που εξέφραζε μέσα από τις
ποιητικές συλλογές και τα θεατρικά έργα του.
Η
μετάφραση των ποιημάτων ανατέθηκε στον Παύλο Μάτεσι, ο οποίος
λίγα χρόνια νωρίτερα είχε ξεκινήσει κάτι ανάλογο με αφορμή
το ανέβασμα της «Όπερας της πεντάρας» την περίοδο 1975-76
στο θέατρο «Κάπα» από τη Μελίνα Μερκούρη σε σκηνοθεσία Ζιλ
Ντασέν. Τρία τραγούδια του έργου υπάρχουν στο συγκεκριμένο
δίσκο, ενώ τα υπόλοιπα αποδόθηκαν στα ελληνικά ειδικά γι'
αυτόν. Μάλιστα, κλήθηκε να τα ενορχηστρώσει και να τα διευθύνει
ο μαέστρος του Berliner Ensemble Χένρι Κρίτσελ, ενώ τη θεατρική
τους διδασκαλία επιμελήθηκε ο Θόδωρος Τερζόπουλος και τη
διεύθυνση της χορωδίας η Έλλη Νικολαΐδου.
Εκτός
του Μπρεχτ, τη μουσική έγραψαν οι Κουρτ Βάιλ και Χανς ¶ισλερ
και περιλαμβάνονται κομμάτια από διάφορες ποιητικές συλλογές
και θεατρικά έργα του, τα οποία αποδίδει με εξαιρετικό τρόπο
η Μαρία Φαραντούρη. Τα πιο γνωστά από αυτά είναι «Ο Μακ
ο μαχαιροβγάλτης», «Σουραμπάγια Τζώννυ» και «Η Τζένη των
πειρατών», ενώ θα πρέπει να τονίσουμε ότι όλα τα τραγούδια
διακρίνονται για τις «αριστερίζουσες» τάσεις τους...
Το
εσώφυλλο του άλμπουμ περιλαμβάνει αναλυτικό ένθετο όπου
επισημαίνεται η σημασία του κάθε κομματιού, παρατίθενται
αναλυτικά οι στίχοι και χρονολόγιο με τα «έργα και ημέρες»
του Μπέρτολντ Μπρεχτ, καθώς και φωτογραφίες των συντελεστών
του δίσκου. Η παραγωγή ήταν του Αχιλλέα Θεοφίλου και η ηχογράφηση
έγινε στο στούντιο ERA με ηχολήπτη τον Νίκο Δεσποτίδη.
Τα
τραγούδια του δίσκου
1. Η μπαλάντα του νεκρού στρατιώτη (Μπ. Μπρεχτ)
2. Η μπαλάντα των πειρατών (Μπ. Μπρεχτ)
3. Το παράπονο του αλόγου (Χ. ¶ϊσλερ)
4. Η μπαλάντα του Σολόμωντα (Κ. Βάϊλ)
5. Το τραγούδι του Μολδάβα (Χ. ¶ϊσλερ)
6. Το τραγούδι της αλληλεγγύης (Χ. ¶ϊσλερ)
7. Ο Μακ ο μαχαιροβγάλτης (Κ. Βάϊλ)
8. Σουραμπάγια Τζώννυ (Κ. Βάϊλ)
9. Το τραγούδι της γυναίκας του ναζίστα φαντάρου (Χ. ¶ϊσλερ)
10. Η Τζένη των πειρατών (Κ. Βάϊλ)
11. Alabama song (Κ. Βάϊλ)
12. Το τραγούδι της ενότητας (Χ. ¶ϊσλερ)
|
|