Πρόσωπα

Λίνα Νικολακοπούλου
(μέρος δεύτερο)

Κι αυτή την εβδομάδα στην "Κιβωτό" η Λίνα Νικολακοπούλου... Με κάποια, ας τα πούμε, παραλειπόμενα της - έτσι κι αλλιώς - καταλυτικής παρουσίας της στο χώρο του ελληνικού τραγουδιού... Με κάποια στιγμιότυπα της δουλειάς της, που δε φωτίστηκαν τόσο πολύ... Όπως, το θεατρικό έργο "Σταγόνα στα γόνατα", που παρουσιάστηκε για πρώτη φορά από την ηθοποιό Ρουμπίνη Βασιλακοπούλου την άνοιξη του 2000 στο θέατρο "Χυτήριο".

Η "Σταγόνα στα γόνατα" ήταν ο μονόλογος μιας γυναίκας, μέσα από το λόγο - πεζό και ποιητικό - της Λίνας Νικολακοπούλου και την ποίηση του Ναπολέοντα Λαπαθιώτη. Τη Ρουμπίνη Βασιλακοπούλου "συντρόφευε" στη σκηνή ο μουσικός Φίλιππος Τσαλαχούρης, που έπαιζε πιάνο και τραγουδούσε.

Η Λίνα Νικολακοπούλου γράφει στο πρόγραμμα του έργου: "Η Ρουμπίνη έκανε πρόβες με τον Φίλιππο τον καινούργιο. Που δεν τον ήξερα ως τώρα κι όμως αυτά που κουβαλούν οι μουσικές του μου είχαν λείψει αφάνταστα. Σε ποίηση του Λαπαθιώτη. Τι χαρά! Εφτά τραγούδια είχαν γεννηθεί. Λιτά, ακριβά, ολόκληρα. Βάλαμε τα κείμενα ανάμεσα. Τ' αφήσαμε να μιλάνε μεταξύ τους. Να κάνουνε φιλίες, να κάθονται σαν ξένα, να μαλώσουν, να μονιάσουνε. Αυτό μ' αυτό ή αυτό με το άλλο. Να βγάλουν νόημα. Στο Χυτήριο. Χωρίς καλούπι. Μάζεψα κι άλλα γραπτά γραμμένα μ' άλλες αφορμές στα πίσω χρόνια. Και τα παράτησα εκεί και πήρα δρόμο. Τι πάω να κάνω! Έλεγα. Πήγα ταξίδι. Τα παιδιά δουλεύανε. Όταν γύρισα κάτι είχε ζωντανέψει. Παράδοξο, αδόκιμο κι όμως ζεστό σαν νέα λέξη...
Η οροφή θα στάζει είπαμε. Κάποια ρωγμή συμβολική σ' όλο το είναι. Σταγόνα στα γόνατα. Μ' αυτά τα γόνατα πρωτοπερπατήσαμε όλοι. Στην αρχή στα τέσσερα πεσμένοι. Μετά σηκωθήκαμε. Περπατήσαμε. Τρέξαμε. Μετά καθίσαμε. Κουραστήκαμε. Μετά για προσευχή με συντριβή. Τι μας γονάτισε. Η ουσία. Όταν τη χάνουμε. Τι ξέρω, τι δεν έμαθα, τι ξέχασα, ποιο ήταν τ' όνειρό μου.
Το νερό υπάρχει κι είναι πολύ, λέει στο τέλος. Μόνο που λιμνάζει. Πρέπει να το κινητοποιήσω, να το συν - κινήσω. Γι' αυτό το λόγο γράφτηκε η Σταγόνα. Μια ώρα και δέκα λεπτά σ' ένα κουβά μαζεμένη ολόκληρη προς ώρας μια ζωή"...

Να μείνουμε στη "Σταγόνα" και να δούμε τι έλεγε η Λίνα Νικολακοπούλου για το νέο της εγχείρημα σε συνέντευξή της στην εφημερίδα "Ελευθεροτυπία", στις 29/04/2001: "Είναι μια σύνθεση κειμένων που το λεξικό την ονομάζει συμπίλημα. Είπα να "ξεκουράσω" το τραγούδι, να "βγω μια βόλτα" σε πεζό λόγο. Ξεκίνησε από επιθυμία της Ρουμπίνης διαβάζοντας κάποια κείμενά μου, αχαρακτήριστα ως είδος, αφού δεν ξέρω να γράφω λογοτεχνία ή θέατρο. Ξέρω όμως να γράφω με θάρρος σε μια γλώσσα που γεννιέται μέσα μου σε όλη τη διάρκεια της θητείας μου στο τραγούδι. Ήταν τα δικά μου "στούντιο", τα σκίτσα μου, οι πρώτες αχνές προσπάθειες σ' ένα άλλο είδος λόγου. Μέσα απ' αυτή την παράσταση νομίζω πως το τραγούδι ξαναφρεσκάρεται. Στην ουσία συνέβη πάλι το ίδιο: σηκώθηκα όρθια να σπάσω ένα παράθυρο, προς τα μέσα αυτή τη φορά".

Τη συγκεκριμένη απόπειρα της Λίνας Νικολακοπούλου λίγοι την ακολούθησαν τότε. Έτυχε μάλιστα να βρεθώ την περίοδο εκείνη στο θέατρο "Χυτήριο" και η παράσταση να γίνεται τη συγκεκριμένη βραδιά για πέντε θεατές! Τούτο δεν ακυρώνει, βέβαια, την αξία του έργου, απλά η "Σταγόνα στα γόνατα" ήταν μια δύσκολη πρόταση, "σκοτεινή", ψυχαναλυτική, που απαιτούσε μυημένους στη γραφή της Νικολακοπούλου.
Ανάλογη τύχη είχαν - σε άλλο επίπεδο - και οι "Υδρόγειες σφαίρες" με την Άλκηστη Πρωτοψάλτη. Ένας δίσκος με έντεκα τραγούδια του Νίκου Αντύπα σε στίχους της Λίνας Νικολακοπούλου, που κυκλοφόρησε το Μάρτιο του 2000 και ήρθε μετά την πολύ επιτυχημένη συνεργασία των τριών τους στο άλμπουμ "Σαν ηφαίστειο που ξυπνά" του '97.

Στις "Υδρόγειες" ήταν, ίσως, η πρώτη φορά για τη Λίνα Νικολακοπούλου που το σήμα του λόγου της σε επίπεδο τραγουδιού δεν "πέρασε" στον κόσμο. Ένιωσε και η ίδια, όπως παραδέχτηκε αργότερα, αυτό το μούδιασμα του κοινού, τη δυσκολία και την απροθυμία του να επικοινωνήσει με όσα του έλεγε η στιχουργός τη συγκεκριμένη χρονική στιγμή, με το συγκεκριμένο τρόπο και με φορέα τη συγκεκριμένη ερμηνεύτρια. Αν κάτι έμεινε από τις "Υδρόγειες σφαίρες", είναι τα τραγούδια "Ακίνδυνος" και "Δράκος"...

Παρόμοια αμηχανία προκλήθηκε και με την κυκλοφορία του δίσκου "Άμμος ήτανε...", το 2004. Μια ακόμα δισκογραφική συνάντηση της Λίνας Νικολακοπούλου με το συνθέτη Νίκο Αντύπα, αυτή τη φορά με τραγούδια τους για τη Μαρινέλλα. Μπορεί στο άκουσμα της είδησης ότι η Μαρινέλλα θα τραγουδούσε Νικολακοπούλου να δημιουργήθηκαν οι ανάλογες εντυπώσεις, όμως εκ των υστέρων ...άμμος ήτανε!

Η χημεία Αντύπα - Νικολακοπούλου - Μαρινέλλας δεν "έδεσε", όχι γιατί υπονομεύτηκε εκ των έσω, αλλά επειδή το υλικό δε δουλεύτηκε ενδεχομένως όσο θα 'πρεπε. Ήταν και εποχή που η Νικολακοπούλου ασχολούνταν με τους εν Αθήναις Ολυμπιακούς Αγώνες ως μέλος της δημιουργικής ομάδας του Δημήτρη Παπαϊωάννου, είχαν ατονήσει προφανώς και τα αποθέματα των δύο δημιουργών, μπορεί άλλα να ήθελε και το κοινό της Μαρινέλλας, ποιος ξέρει...

Όπως και να 'χει, από το "Άμμος ήτανε..." έμειναν έντεκα αξιοπρεπή τραγούδια, όχι βέβαια ως "προίκα" στη δισκογραφική ιστορία της Μαρινέλλας, αλλά έστω ως το ημερολόγιο μιας συνάντησης, εν τέλει αμήχανης και αδιάφορης, που δεν άφησε στο χρόνο ούτε ένα τραγούδι ως χνάρι...