Πρόκειται για τη δεύτερη συνθετική απόπειρα του Γιάννη Γλέζου πάνω σε ποιήματα ποιητών λατινογενούς προέλευσης κι έτσι μετά τα "12 τραγούδια του F.G. Lorca" που κυκλοφόρησαν το 1969, τον Δεκέμβριο του 1971 κυκλοφορεί στα δισκοπωλεία ο «Εμιλιάνο Ζαπάτα» σε ποίηση του Χιλιανού Πάμπλο Νερούντα.

Όπως και στην περίπτωση του Λόρκα, την απόδοση στα ελληνικά έκανε ο Λευτέρης Παπαδόπουλος κι ερμηνευτής ήταν ο Γιάννης Πουλόπουλος, αυτή τη φορά μόνος του καθώς στον προηγούμενο δίσκο υπήρχε η συμμετοχή της Έλενας Κυρανά.

Ο Εμιλιάνο Ζαπάτα ήταν ένας Μεξικανός αγρότης και ηγέτης της αγροτικής επανάστασης του 1910 που έγινε στη χώρα του. Δολοφονήθηκε το 1919 και ο Νερούντα του αφιέρωσε ένα μεγάλο κομμάτι από το "Canto General" που έγραψε το 1950.

Την εποχή που ηχογραφήθηκε ο δίσκος, η Ελλάδα σκεπαζόταν από τα μαύρα φτερά της χούντας των συνταγματαρχών κι επομένως το κάθε τραγούδι ήταν απαραίτητο να περνά από λογοκρισία. Μόλις λοιπόν ο Λευτέρης Παπαδόπουλος ολοκλήρωσε την απόδοσή τους στα ελληνικά, εστάλησαν στην εν λόγω επιτροπή η οποία φυσικά τα απέρριψε χωρίς δεύτερη κουβέντα, αφού το περιεχόμενό τους ήταν άκρως «ενοχλητικό» για το καθεστώς.

Ωστόσο, ο τότε διευθυντής της "LYRA" Αλέκος Πατσιφάς έστειλε επιστολή στον τότε υφυπουργό Προεδρίας Βύρωνα Σταματόπουλο, επισημαίνοντάς του ότι ο Νερούντα ήταν πρέσβης της Χιλής στο Παρίσι, είχε ενημερωθεί για την έκδοση του δίσκου και παράλληλα ήταν υποψήφιος για το Νόμπελ Λογοτεχνίας, οπότε πιθανή απαγόρευσή του θα δημιουργούσε σοβαρό πλήγμα στο δικτατορικό καθεστώς της χώρας μας. Έτσι, δόθηκε η άδεια και το άλμπουμ κυκλοφόρησε, χωρίς πάντως να γνωρίσει την επιτυχία που είχαν τα τραγούδια του Λόρκα με τους ίδιους συντελεστές...

Αυτό φυσικά δε σημαίνει ότι η αξία του είναι μικρότερη. Ο Πουλόπουλος και πάλι δίνει ρεσιτάλ ερμηνείας, αποδεικνύοντας την ευρεία γκάμα του κι ότι δεν ήταν απλώς και μόνον ο τραγουδιστής των μιούζικαλ του Γιάννη Δαλιανίδη με το σκυφτό κεφάλι και την κιθάρα στα χέρια. Οι μελωδίες του Γλέζου είναι εξαιρετικές, όπως βεβαίως και η ελληνική απόδοση των ποιημάτων από τον Λευτέρη Παπαδόπουλο.

Εκτός από το «αφιέρωμα» στον Ζαπάτα, υπάρχουν και δύο ερωτικά κομμάτια που ωστόσο «δένουν» με το υπόλοιπο ύφος του δίσκου. Την ενορχήστρωση και τη διεύθυνση ορχήστρας επιμελήθηκε ο Νίκος Μαμαγκάκης (όπως και στα τραγούδια του Λόρκα), το εξώφυλλο είναι του σπουδαίου χαράκτη Τάσσου, ενώ στο εσώφυλλο υπάρχουν πληροφορίες για τον Ζαπάτα και για τις συλλογές ποιημάτων του Νερούντα από τις οποίες επελέγησαν τα κομμάτια.

Τα τραγούδια του δίσκου
1. Εμιλιάνο Ζαπάτα
__α) Εισαγωγή
__β) Όταν της γης επλήθυναν οι πόνοι
__γ) Ψωμί μοιράζεις και γη
__δ) Ο Ζαπάτα ήταν χώμα
__ε) Το φεγγάρι κοιμάται
_στ) Πατρίδα ζητάμε
2. Ο άνεμος στο νησί
3. Όταν γέρνεις τα βράδια

Η πρώτη δισκογραφική δουλειά του συνθέτη, χορογράφου, θεατρικού σκηνοθέτη και ηθοποιού Λουκά Θάνου, πάνω σε ποίηση του Κώστα Βάρναλη, του Κώστα Καρυωτάκη, του Άρη Αλεξάνδρου και του Δ. Θάνου, με ερμηνευτή τον αξέχαστο Νίκο Ξυλούρη.

Όπως σημειώνει ο συνθέτης στο οπισθόφυλλο του άλμπουμ, μελοποίησε τα ποιήματα την τριετία 1969-1972, τα ενορχήστρωσε το 1974 και ηχογραφήθηκαν το 1976. Ωστόσο, ο δίσκος κυκλοφόρησε στα μέσα Μαρτίου του 1980, όταν είχαν περάσει σχεδόν σαράντα ημέρες από τότε που ο μέγας Ξυλούρης είχε φύγει από τη ζωή. Από τον κωδικό αρίθμησής του (70858), μπορούμε να υπολογίσουμε ότι επρόκειτο να κυκλοφορήσει στις αρχές του 1978 αλλά έμεινε στα συρτάρια της εταιρείας...

Όπως και να 'χει, πρόκειται για έναν εξαιρετικό δίσκο με τον αείμνηστο Κρητικό λυράρη να ερμηνεύει συγκλονιστικά τα δέκα τραγούδια. Πιο γνωστό από αυτά, δεν είναι άλλο από την «Μπαλάντα του κυρ-Μέντιου» του Κώστα Βάρναλη, ένα καθαρά πολιτικό κομμάτι που ακούστηκε κυρίως τα τελευταία έξι-επτά χρόνια μέσω του Νότη Σφακιανάκη. Φυσικά, δεν τίθεται σε καμία περίπτωση θέμα σύγκρισης μεταξύ των δύο τραγουδιστών, ωστόσο είναι θετικό το γεγονός ότι έστω κι αργά κάποια ξεχασμένα «διαμάντια» επανέρχονται στο προσκήνιο, έστω κι από νέες φωνές...

Από εκεί και πέρα, οι «Ιδανικοί αυτόχειρες» του Καρυωτάκη είχαν μελοποιηθεί για πρώτη φορά το 1975 από τον Δήμο Μούτση για την «Τετραλογία», με ερμηνεία από τον αείμνηστο Χρήστο Λεττονό, ενώ το «Κι αν έσβησε σαν ίσκιος το όνειρό μου» σε μουσική του Μίκη Θεοδωράκη τραγούδησε το 1984 ο Βασίλης Παπακωνσταντίνου στο δίσκο «Καρυωτάκης».

Στο οπισθόφυλλο του άλμπουμ υπάρχει σημείωμα του συνθέτη και φωτογραφία του με τον Ξυλούρη. Παραγωγός ήταν ο Γιώργος Πετσίλας και η ηχογράφηση έγινε στα στούντιο της Columbia με ηχολήπτη τον Γιώργο Κωνσταντόπουλο.

Τα τραγούδια του δίσκου
1. Η μπαλάντα του κυρ-Μέντιου (Κ. Βάρναλη)
2. Την καρδιά σου (Δ. Θάνου)
3. Τις νύχτες (Α. Αλεξάνδρου)
4. Μια κόρη (Δ. Θάνου)
5. Πόνοι της Παναγιάς (Κ. Βάρναλη)
6. Κι αν έσβησε (Κ. Καρυωτάκη)
7. Ιδανικοί αυτόχειρες (Κ. Καρυωτάκη)
8. Δεν αγαπάς (Κ. Καρυωτάκη)
9. Είσαι ψυχή μου (Κ. Καρυωτάκη)
10. Το άγαλμα της ελευθερίας (Κ. Καρυωτάκη)

Από χρονικής πλευράς, πρόκειται για την πρώτη δισκογραφική δουλειά της Λένας Πλάτωνος η οποία επρόκειτο να κυκλοφορήσει το φθινόπωρο του 1981. Ωστόσο, ο τότε διευθυντής της εταιρείας Αλέκος Πατσιφάς ενημέρωσε την ερμηνεύτρια του άλμπουμ Σαβίνα Γιαννάτου ότι θα προτιμούσε αμφότερες να μη ξεκινήσουν την πορεία τους στο βινύλιο με κάτι τόσο «βαρύ», αλλά με κάτι πιο σύγχρονο. Έτσι, μπήκαν οι βάσεις για το «Σαμποτάζ» με στίχους της Μαριαννίνας Κριεζή...

Πλάτωνος και Γιαννάτου είχαν συνεργαστεί στην περίφημη κι αξέχαστη ραδιοφωνική εκπομπή για παιδιά «Εδώ Λιλιπούπολη», η οποία ακουγόταν για αρκετά χρόνια όταν διευθυντής στο Τρίτο Πρόγραμμα της ΕΡΤ ήταν ο Μάνος Χατζιδάκις. Έτσι, αποφάσισαν να ηχογραφήσουν 13 ποιήματα του Κώστα Καρυωτάκη τα οποία τελικώς κυκλοφόρησαν σε δίσκο τον Απρίλιο του 1982.

Η μελαγχολία που διέκρινε όλο το έργο του ποιητή αποτυπώνεται στη μουσική σύνθεση και στην ενορχήστρωση της Λένας Πλάτωνος, η οποία είναι λιτή και λιγάκι «μουντή». Βιολί, βιόλα, κοντραμπάσο, ηλεκτρικό μπάσο, τσέλο, πιάνο, ντραμς και κιθάρα είναι τα όργανα που συμμετέχουν, δίνοντας ένα σκουρόχρωμο τόνο σε τούτη τη δουλειά, ο οποίος ωστόσο ταιριάζει απολύτως στο πνεύμα και το ύφος του Καρυωτάκη.

Η ερμηνεία της Γιαννάτου είναι μοναδική και φανερώνει ήδη από τα πρώτα της βήματα ότι πρόκειται περί μιας εξαιρετικής περίπτωσης. Τα χρόνια που μεσολάβησαν μέχρι και σήμερα δικαίωσαν απολύτως εκείνες τις ελπίδες των πρώτων ετών και πλέον η ερμηνεύτρια δικαίως συγκαταλέγεται μέσα στις κορυφαίες όχι μόνο στο ελληνικό, αλλά και στο παγκόσμιο μουσικό στερέωμα!

Να σημειώσουμε ότι το «Μόνο» είχε μελοποιήσει πρώτος ο Γιάννης Σπανός το 1968 στην «Ανθολογία Β'» όπου το τραγούδησε ο Γιάννης Πουλόπουλος, ενώ το «Βράδυ» ερμήνευσε το Νοέμβριο του 1983 και η Δήμητρα Γαλάνη στο δίσκο της «Ατέλειωτος δρόμος».

Παραγωγός του άλμπουμ ήταν ο Γιώργος Μητρόπουλος, η ηχογράφηση έγινε στο στούντιο PDR με ηχολήπτη τον Νώντα Αντωνόπουλο και το remixing από τον Πάνο Δράκο.

Τα τραγούδια του δίσκου
1. Βράδυ
2. Χαμόγελο
3. Άνοιξη
4. Νύχτα
5. Σε παλιό συμφοιτητή
6. Παιδικό
7. Το φεγγαράκι απόψε
8. Σα δέσμη από τριαντάφυλλα
9. Τα γράμματά σου
10. Κριτική
11. Η πεδιάς και το νεκροταφείον
12. Πεθαίνοντας
13. Μόνο