"Επετειακό"
διπλό άλμπουμ του Γιώργου Νταλάρα, με την ευκαιρία
της συμπλήρωσης δέκα χρόνων στο τραγούδι. Κυκλοφόρησε τον
Σεπτέμβριο του 1978 και ξεπέρασε σε πωλήσεις τις 100.000
αντίτυπα. Μέσα από αυτό, ο σπουδαίος καλλιτέχνης επιχειρεί
μία σύνθεση των ειδών τραγουδιού που είχε ερμηνεύσει ως
τότε κι αυτό είναι ευδιάκριτο. Ουσιαστικά, πρόκειται για
τρεις «ενότητες» που έχουν να κάνουν με το λαϊκορεμπέτικο,
το πολιτικό και το έντεχνο είδος που τον είχαν αναδείξει
σε μια ξεχωριστή μορφή στα μουσικά μας πράγματα.
Την
πρώτη «ενότητα» ανέλαβε σχεδόν κατ' αποκλειστικότητα ο Στέλιος
Βαμβακάρης, γιος του αξέχαστου Μάρκου, που εδώ κάνει την
πρώτη του παρουσία με τραγούδια που θυμίζουν κατά πολύ το
στυλ του πατέρα του και γενικότερα τους συνθέτες της προπολεμικής
περιόδου. Όσον αφορά τα πολιτικά, το κύριο βάρος σηκώνουν
οι επίσης πρωτοεμφανιζόμενοι Χρήστος Γκάρτζος και Μιχάλης
Τερζής, ενώ τα έντεχνα ανήκουν κατά βάση στον Αντώνη Βαρδή.
Υπάρχει
όμως και η μοναδική δισκογραφική συνεργασία του Νταλάρα
με τον Γιάννη Σπανό, ο οποίος του έδωσε ένα από τα πιο διαχρονικά
τραγούδια της καριέρας του: Την πασίγνωστη «Αλάνα», που
είχε γραφτεί το 1973 αλλά λόγω της δικτατορίας έμεινε στο
συρτάρι. Μάλιστα, ο Λευτέρης Παπαδόπουλος αναφέρει ότι η
Βίκυ Μοσχολιού μέσω των γνωριμιών της είχε προσπαθήσει τότε
να το περάσει από την πανίσχυρη λογοκρισία, αλλά παραλίγο
να βρει το μπελά της από τα όργανα της χούντας. Απαγορευμένο
ήταν και το «Σκορπίσανε οι φίλοι μου» της Ευτυχίας Παπαγιαννοπούλου
που ακούστηκε αρκετά.
Πάντως,
η μέγγενη της λογοκρισίας εξακολουθούσε να υπάρχει και το
1978, καθώς με την κυκλοφορία του διπλού δίσκου απαγορεύτηκε
από τα αποκλειστικά κρατικά τότε ΜΜΕ η μετάδοση των επτά
από τα 26 τραγούδια που περιλαμβάνει. Αυτών δηλαδή που είχαν
καθαρή πολιτική χροιά και με σκληρά λόγια τα πιο πολλά μιλούσαν
για εποχές και γεγονότα που ενοχλούσαν αρκετούς...
Πέρα
από τα προαναφερόμενα, ξεχώρισαν κι έγιναν γνωστά τα «Πρώτη
του Δεκέμβρη» (διαχρονικό κομμάτι), «Κάτω απ' την κληματαριά»
και «Αθήνα», ενώ εξαιρετικά είναι τα λαϊκά τραγούδια του
Βαμβακάρη και τα «Όποιος μαθαίνει να χτυπά», «Στην Ανατολή
στη Δύση» και «Δε φταίω». Επίσης, περιλαμβάνεται το «Κόκκινο
τριαντάφυλλο» του Μίκη Θεοδωράκη που γράφτηκε το Μάιο του
1976 για το θάνατο του Αλέκου Παναγούλη και κυκλοφόρησε
τότε σε δίσκο 45 στροφών.
Στο
εσώφυλλο του άλμπουμ υπάρχει εκτενές σημείωμα του Νταλάρα
για το σκοπό και τους στόχους της έκδοσης και η αναφορά
όλων των μουσικών που παίζουν. Παραγωγός ήταν ο Αχιλλέας
Θεοφίλου και η ηχογράφηση έγινε στα στούντιο της Columbia
με ηχολήπτη τον Στέλιο Γιαννακόπουλο και βοηθούς τους Μίμη
Καννή, Μανώλη Ψαρρά και Γιώργο Τζάννες. Η ενορχήστρωση και
η διεύθυνση ορχήστρας είναι του Νίκου Λαβράνου, εκτός από
την πλευρά του Στέλιου Βαμβακάρη που όπως αναφέρει στο σημείωμά
του ο Γιώργος Νταλάρας, ηχογραφήθηκε χωρίς ιδιαίτερη ενορχήστρωση.
Τα
τραγούδια του δίσκου
Πλευρά Στέλιου Βαμβακάρη (επτά τραγούδια)
1)
Ξεκινάει τ' αρχοντολόι (Λ. Παπαδόπουλου)
2) Πέθανε ο Αριστείδης (Κ. Κοφινιώτη)
3) Τα μάρμαρα της Πόλης (Παραδοσιακοί στίχοι)
4) Να' μια από καμιά μεριά (Λ. Παπαδόπουλου)
5) Τα μαλλάκια σου κυρά μου (Λ. Παπαδόπουλου)
6) Μάνα μου αλλιώς μου τα 'πες (Λ. Παπαδόπουλου)
7) Τα βυζαντινά σου μάτια (Λ. Παπαδόπουλου)
8) Προσφυγάκι (Χρ. Γκάρτζου-Λ. Τεάζη)
9) Σκορπίσανε οι φίλοι μου (Γ. Σπανού-Ευτ. Παπαγιαννοπούλου)
10) Η φτώχεια μου καθρέφτης (Χρ. Γκάρτζου-Λ. Τεάζη)
11) Στην αλάνα (Γ. Σπανού-Λ. Παπαδόπουλου)
12) Όποιος μαθαίνει να χτυπά (Χρ. Γκάρτζου-Λ. Τεάζη)
13) Πρώτη του Δεκέμβρη (Γ. Σπανού-Μ. Ελευθερίου)
14) ¶μα δε σε δω (Αντ. Βαρδή-Δ. Τζεφρώνη)
15) Αθήνα (Χρ. Γκάρτζου-Σ. Τσώτου)
16) Στην Ανατολή στη Δύση (Μ. Τερζή-Λ. Παπαδόπουλου)
17) ¶ει μωρέ παιδιά (Χρ. Γκάρτζου-Λ. Τεάζη)
18) Μην ακούς (Μ. Τερζή-Λ. Παπαδόπουλου)
19) Μετανάστης (Γ. Γερασιμίδη-Γ. Καλατζόπουλου)
20) Μακριά απ' τα ψέματα (Ν. Λαβράνου-Μ. Ελευθερίου)
21) Κάτω απ' την κληματαριά (Αντ. Βαρδή-Αν. Αγγελάκη)
22)
Χελιδονάκι (Αντ. Βαρδή-Λ. Παπαδόπουλου)
23)
Δε φταίω (Γ. Σπανού-Λ. Παπαδόπουλου)
24)
Μόνο η αγάπη μένει (Χρ. Γκάρτζου-Σ. Τσώτου)
25)
Θυμήσου (Αντ. Βαρδή-Αν. Αγγελάκη)
26)
Κόκκινο τριαντάφυλλο (Μ. Θεοδωράκη)
|